عید فطر، جشن پایان ماه مبارک رمضان، تنها یک روز شادی و سرور نیست؛ بلکه لحظه‌ای استثنایی برای دریافت پاداش‌های بی‌حساب الهی و تجدید رابطه با خدای کریم است. روایتی زیبا از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) عمق معنوی این روز را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد که عید فطر، فرصتی بی‌نظیر برای بخشش، رحمت و اجابت دعاست.
از پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده است:
فَإِذَا کَانَتْ لَیْلَةُ الْفِطْرِ وَ هِیَ تُسَمَّی لَیْلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَی اللَّهُ الْعَالَمِینَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَابٍ فَإِذَا کَانَتْ غَدَاةُ یَوْمِ الْفِطْرِ بَعَثَ اللَّهُ الْمَلَائِکَةَ فِی کُلِّ الْبِلَادِ فَیَهْبِطُونَ إِلَی الْأَرْضِ وَ یَقِفُونَ عَلَی أَفْوَاهِ السِّکَکِ فَیَقُولُونَ یَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ اخْرُجُوا إِلَی رَبٍّ کَرِیمٍ یُعْطِی الْجَزِیلَ وَ یَغْفِرُ الْعَظِیمَ
فَإِذَا بَرَزُوا إِلَی مُصَلَّاهُمْ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِلْمَلَائِکَةِ مَلَائِکَتِی مَا جَزَاءُ الْأَجِیرِ إِذَا عَمِلَ عَمَلَهُ قَالَ فَتَقُولُ الْمَلَائِکَةُ إِلَهَنَا وَ سَیِّدَنَا جَزَاؤُهُ أَنْ تُوَفِّیَ أَجْرَهُ قَالَ فَیَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِنِّی أُشْهِدُکُمْ مَلَائِکَتِی أَنِّی قَدْ جَعَلْتُ ثَوَابَهُمْ عَنْ صِیَامِهِمْ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ قِیَامِهِمْ فِیهِ رِضَایَ وَ مَغْفِرَتِی
وَ یَقُولُ یَا عِبَادِی سَلُونِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا تَسْأَلُونِّی الْیَوْمَ فِی جَمْعِکُمْ لِآخِرَتِکُمْ وَ دُنْیَاکُمْ إِلَّا أَعْطَیْتُکُمْ وَ عِزَّتِی لَأَسْتُرَنَّ عَلَیْکُمْ عَوْرَاتِکُمْ مَا رَاقَبْتُمُونِی وَ عِزَّتِی لَآجَرْتُکُمْ وَ لَا أَفْضَحُکُمْ بَیْنَ یَدَیْ أَصْحَابِ الْخُلُودِ انْصَرِفُوا مَغْفُوراً لَکُمْ قَدْ أَرْضَیْتُمُونِی وَ رَضِیتُ عَنْکُمْ
قَالَ فَتَفْرَحُ الْمَلَائِکَةُ وَ تَسْتَبْشِرُ وَ یُهَنِّئُ بَعْضُهَا بَعْضاً بِمَا یُعْطِی اللَّهُ هَذِهِ الْأُمَّةَ إِذَا أَفْطَرُوا.»
از ابن عباس نقل شده که از رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم شنیده که فرمودند:… و چون شب عید فطر که شب جوائز نام دارد، فرا رسد، خداوند پاداش عمل کنندگان را بدون حساب و شمارش ببخشد. و چون صبح روز عید فرا رسد، خداوند فرشتگان را در تمام شهرها برانگیزد؛ پس در زمین فرود آیند و سر کوچه و گذرها بایستند و گویند:ای امّت محمد، به سوی پروردگار کریم برای نماز عید بیرون شوید که او پاداش فراوان دهد، و گناهان بزرگ را بیامرزد.
و چون سوی محل برگزاری نماز عید روند، خدا عزّ و جل به ملائکه فرماید:ای ملائکه من، پاداش یک اجیر وقتی به وظیفه اش عمل کند چیست؟ گویند:معبودا و سیّدا، پاداش او آن است که اجر او را به طور کامل عطا کنی. خدا عزّ و جل فرماید:ای ملائکه من، شما را گواه می گیرم که من پاداش این را که در ماه رمضان روزه گرفتند و به نماز ایستادند، خرسندی و آمرزش خودم قرار دادم.
و می فرماید:ای بندگانم، از من درخواست کنید. به عزّت و جلالم خودم سوگند، شما امروز در این گردهمابیِ خود برای آخرت و دنیایتان هرچه از من بخواهید، به شما ببخشم. و به عزّتم سوگند، تا آن زمان که مرا مراقب خود بدانید و از من بترسید، گناهان و عیوب شما را بپوشانم. به عزّتم سوگند که شما را از عذاب پناه دهم و در نزد کسانی که در دوزخ جاودانند، رسوا نسازم. باز گردید که همگی بخشیده شده اید. شما مرا خشنود ساختید و من از شما خشنود گشته ام.
پیامبر فرمود:پس ملائکه بدین بخششی که خداوند به این امّت به هنگام افطار ماه رمضان عنایت فرموده، یکدیگر را بشارت داده و تبریک گویند.
( امالی مفید، ص٢٣٢؛ اقبال الاعمال، ج١، ص٢5 )
شب جوائز: موهبتی بی‌نظیر
پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) در حدیثی نورانی فرمودند:
“إِذَا کَانَتْ لَیْلَةُ الْفِطْرِ وَ هِیَ تُسَمَّی لَیْلَةَ الْجَوَائِزِ أَعْطَی اللَّهُ الْعَالَمِینَ أَجْرَهُمْ بِغَیْرِ حِسَابٍ…”
“هنگامی که شب عید فطر فرا رسد – که شب جوائز نام دارد – خداوند به بندگانش پاداشی بی‌حساب عطا می‌کند…”
این روایت به روشنی نشان می‌دهد که خداوند در این شب، بندگان روزه‌دار و عبادت‌پیشه را با بخششی بی‌سابقه مورد لطف قرار می‌دهد. اما فضیلت‌های عید فطر به همین جا ختم نمی‌شود.
صبح عید فطر: ندای فرشتگان برای ملاقات با پروردگار
با طلوع فجر روز عید، فرشتگان الهی به زمین می‌آیند و با صدایی رسدا اعلام می‌کنند:
“یَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ اخْرُجُوا إِلَی رَبٍّ کَرِیمٍ یُعْطِی الْجَزِیلَ وَ یَغْفِرُ الْعَظِیمَ”
“ای امت محمد! به سوی پروردگاری کریم بیرون آیید که بخشش‌های بزرگ می‌کند و گناهان عظیم را می‌آمرزد.”
این ندای آسمانی، یادآور این حقیقت است که عید فطر تنها یک جشن ظاهری نیست، بلکه روزی است برای تقرب به خداوند و طلب رضایت او.
پاداش روزه‌داران: رضوان و مغفرت الهی
در ادامه روایت، خداوند خطاب به فرشتگان می‌فرماید:
“إِنِّی قَدْ جَعَلْتُ ثَوَابَهُمْ عَنْ صِیَامِهِمْ شَهْرَ رَمَضَانَ وَ قِیَامِهِمْ فِیهِ رِضَایَ وَ مَغْفِرَتِی”
“من پاداش روزه و نمازشان در ماه رمضان را رضایت و آمرزش خود قرار دادم.”
این بخش از روایت، نشان‌دهنده عظمت پاداش الهی برای بندگانی است که ماه رمضان را با ایمان و اخلاص سپری کرده‌اند.
دعای روز عید: اجابت بی‌قید و شرط
خداوند در این روز به بندگانش می‌فرماید:
“یَا عِبَادِی سَلُونِی فَوَ عِزَّتِی وَ جَلَالِی لَا تَسْأَلُونِّی الْیَوْمَ فِی جَمْعِکُمْ لِآخِرَتِکُمْ وَ دُنْیَاکُمْ إِلَّا أَعْطَیْتُکُمْ”
“ای بندگانم! از من بخواهید! به عزت و جلالم سوگند، امروز هر چه برای آخرت و دنیایتان طلب کنید، به شما عطا می‌کنم.”
این وعده الهی، فرصتی استثنایی برای طلب حاجات مادی و معنوی است که نباید از آن غافل شد.
پیام پایانی: بازگشت با مغفرت و رضایت الهی
در پایان روایت، خداوند بندگانش را با بشارتی بزرگ بدرقه می‌کند:
“انْصَرِفُوا مَغْفُوراً لَکُمْ قَدْ أَرْضَیْتُمُونِی وَ رَضِیتُ عَنْکُمْ”
“بازگردید در حالی که آمرزیده شده‌اید! شما مرا خشنود کردید و من از شما راضی هستم.”
این جمله، اوج لطف الهی به بندگان مؤمن است که پس از یک ماه تلاش معنوی، با آمرزش و رضایت پروردگار به زندگی بازمی‌گردند.
متأسفانه امروزه بسیاری از خانواده‌ها، عید فطر را تنها به یک دید و بازدید ساده محدود می‌کنند، در حالی که در سیره اهل بیت (علیهم السلام)، برگزاری جشن‌های خانوادگی در مناسبت‌های مذهبی مورد تأکید بود.
بیایید امسال، عید فطر را به یادماندنی‌تر کنیم:
✅ یک جشن کوچک خانوادگی با حضور فامیل نزدیک ترتیب دهید.
✅ در کنار شادی و پایکوبی، حتی برای ۱۰ دقیقه برنامه معنوی بگذارید.
✅ از کودکان بخواهید خاطرات ماه رمضان خود را تعریف کنند.
به امید قبولی طاعات و عبادات همه مسلمانان در این ماه پربرکت! جهت درخواست سخنران جشن خانگی کلیک کنید
