تربیت کودک از آن دسته مسئولیت‌هایی است که در نگاه اسلام، همزمان با تولد فرزند آغاز نمی‌شود، بلکه قبل از تولد کودک آغاز می‌شود، پدر و مادر وارد یک مسیر مهم و حساس می‌شوند. مسیری که بر آینده فرزندشان و حتی جامعه اثر می‌گذارد.
در میان سفارش‌هایی که در روایات به پدر و مادر شده، یکی از دقیق‌ترین و زیباترین سخنان را امام علی (عليه‌السلام) بیان کرده‌اند:
«وَ حَقُّ الوَلَدِ عَلَى الوالِدِ أنْ يُحَسِّنَ اِسمَهُ وَ يُحَسِّنَ اَدَبَهُ، و يُعَلِّمَهُ القُرآنَ»
حقّ فرزند بر پدر، آن است كه نام خوب بر او بگذارد، او را درست تربيت كند و قرآن به او بياموزد.
(نهج‌البلاغه، حكمت ۳۹۹)
در این جمله، سه مسئولیت اصلی پدر (و به‌طور طبیعی مادر) ذکر شده است: انتخاب نام نیک، تربیت رفتاری و آموزش قرآن. هر کدام از این‌ها اگر به درستی انجام شوند، می‌توانند مسیر زندگی فرزند را دگرگون کنند.
دل کودک آماده‌ترین زمین برای کاشتن ارزش‌هاست
در حدیثی دیگر، امیرالمؤمنین (عليه‌السلام) درباره روحیه پذیرش‌گر کودک و نوجوان چنین می‌فرمایند:
«إِنَّما قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْأَرْضِ الْخالِيَةِ، ما أُلْقِىَ فيها مِنْ شَىْءٍ قَبِلَتْهُ»
دل نوجوان همچون زمینی خالی است؛ هر چه در آن کاشته شود، آن را می‌پذیرد.
[نهج البلاغة، نامه 31.]
این تعبیر ساده، یکی از مهم‌ترین نکات تربیتی را به ما یادآور می‌شود: کودک مثل خاکی بکر است. اگر در دل او محبت، ایمان، ادب و معرفت کاشته شود، این بذرها در وجودش رشد می‌کنند. اما اگر غفلت کنیم، دیگران اعم از فضای مجازی، رسانه‌ها یا همسالان جای ما را در تربیت خواهند گرفت.
به همین دلیل، فرصت کودکی، فرصتی تکرارناشدنی است. بسیاری از بزرگ‌سالان، ریشه رفتارهای خوب یا بد خود را در همان سال‌های اول زندگی جست‌وجو می‌کنند. پس چه بهتر که در این دوران، فضای خانه سرشار از نور و یاد خدا باشد.
خانه‌ای که در آن روضه برگزار می‌شود
در کنار همه راه‌هایی که برای تربیت کودک وجود دارد، یکی از موثرترین و دلنشین‌ترین روش‌ها، استفاده از فضای روضه‌های خانگی است. شاید در نگاه اول، روضه مجلس بزرگ‌سالان به نظر بیاید، اما واقعیت این است که روضه خانگی برای بچه‌ها هم یک تجربه تربیتی است.
در چنین مجلسی، کودک در فضای واقعی دین قرار می‌گیرد. صدای تلاوت قرآن، اشک‌های مادر، صلوات‌های پیاپی، احترام به سخنران، سکوت هنگام دعا، همه این‌ها برای کودک یک کلاس زنده است. حتی اگر کودک معنای بسیاری از کلمات را نداند، اما آنچه در دلش ثبت می‌شود، تأثیرگذارتر از هر آموزش رسمی است.
همین که فرزند ما در فضای محبت اهل‌بیت (عليهم‌السلام) رشد کند، همین که از کودکی بداند امام حسین (عليه‌السلام) کیست و چرا نام او با اشک و احترام همراه است، پایه‌های ایمانش محکم‌تر خواهد شد.
تربیت از دل روضه می‌گذرد
برخلاف برخی تصورات، روضه فقط برای عزاداری نیست. روضه، فرصتی برای انتقال ارزش‌ها و ساختن نسل‌هایی باایمان است. در یک روضه ساده خانگی، کودک هم می‌شنود، هم می‌بیند و هم تجربه می‌کند. این تجربه‌ها از ذهن و دل او پاک نمی‌شود.
برگزاری یک روضه خانگی کوچک، شاید در ظاهر کار بزرگی نباشد، اما می‌تواند آغازگر تغییرات مهمی در فضای تربیتی خانه باشد. یک مادر یا پدر می‌تواند از همینجا شروع کند و تربیت دینی را در دل زندگی روزمره جاری سازد.
اگر دغدغه تربیت کودک دارید، اگر می‌خواهید فرزندتان با قرآن و اهل‌بیت (عليهم‌السلام) انس بگیرد، لازم نیست منتظر شرایط خاص باشید. می توانید خانه خود را به فضای تربیت تبدیل کنید.
با برگزاری یک روضه خانگی ساده، حتی با چند نفر از دوستان یا همسایه‌ها، قدمی برای تربیت نسل آینده بردارید.جهت درخواست سخنران روضه خانگی کلیک کنید
