در میان آموزههای ناب اهلبیت (علیهمالسلام)، تعریف «شیعه واقعی» جایگاهی ویژه دارد. هرچند واژه «شیعه» در ظاهر به پیروان علی (علیهالسلام) اطلاق میشود، اما اهلبیت بارها تصریح کردهاند که این پیروی باید درونی، خالص و صادقانه باشد؛ نه صرفاً لفظی و ظاهری.
یکی از درخشانترین این بیانات، حدیثی است از امام حسین (علیهالسلام) که معیار واقعی تشیع را روشن میسازد:
«إنَّ شِیعَتَنا مَن سَلمَت قُلُوبُهُم مٍن کلِّ غَشٍّ وَ غِلٍّ وَ دَغَلٍ»
یعنی: شیعیان ما کسانیاند که دلهایشان از هرگونه غش، کینه و فریب پاک باشد.
(فرهنگ سخنان امام حسین علیهالسلام، صفحه ۴۷۶)
این جمله کوتاه، نقشه راهی است برای هر کس که خود را محب یا پیرو اهلبیت میداند. در ادامه، به تفسیر کلیدواژههای این حدیث و پیوند آن با زندگی امروز خواهیم پرداخت.
غش: دورویی در اعتقاد و عمل
«غش» در لغت به معنای تقلب، فریبدادن و نفاق است. در حوزه اخلاق، کسی که در ظاهر ادعای محبت اهلبیت را دارد اما در باطن انگیزههای دیگری دارد، دچار غش در ایمان شده است. از منظر امام حسین (علیهالسلام)، شیعه کسی است که در دل، هیچ دوگانگی و تردیدی نسبت به مسیر اهلبیت ندارد.
غل: کینههای پنهان
«غل» به معنای دشمنی و کینهورزی است. گاهی انسانها در روابط اجتماعی خود نسبت به دیگران حسادت، بغض یا دشمنی دارند؛ اما آن را پنهان میکنند. شیعه واقعی از نگاه امام حسین (علیهالسلام) کسی است که چنین احساساتی در دل او جایی ندارد. قلبی که جای اهلبیت است، نمیتواند همزمان محل بغض و حسد به مخلوق باشد.
دغل: نفاق در رفتار
«دغل» بیشتر به فریبکاری و نیرنگ عملی اطلاق میشود. در ظاهر ممکن است انسان خیرخواه و صادق جلوه کند، اما در عمل هدفش سوءاستفاده یا ضربهزدن باشد. چنین روحیهای، با روح محبت به اهلبیت ناسازگار است.
ویژگیهای شیعه حقیقی
بر اساس این حدیث، شیعه واقعی کسی است که:
-
دلش با محبت اهلبیت صاف شده باشد؛
-
از درون پاک باشد، نه فقط در ظاهر؛
-
با مردم خیرخواه، صادق و مهربان باشد؛
-
از حسادت، کینه و نفاق دوری کند.
امام حسین (علیهالسلام) نمیفرمایند شیعه ما کسی است که زیاد نماز میخواند یا زیاد روزه میگیرد، بلکه بر صفای درون تأکید دارند. زیرا نماز و روزه هم بدون خلوص دل، ارزشی ندارد.
جامعهای بر پایه دلهای پاک
اگر جامعهای از شیعیان واقعی تشکیل شود که دلهایشان از غش و غل و دغل پاک باشد، در آن جامعه خبری از دروغ، خیانت، ریاکاری و ظلم نخواهد بود. چنین جامعهای، محل نزول رحمت الهی میشود؛ همانگونه که اهلبیت برای ساختن آن کوشیدند.
چرا صفای درون اهمیت دارد؟
دل انسان جایگاه نیتها و محبتهاست. اگر دل پاک باشد، زبان نیز راستگو میشود، نگاه نیز پاک میشود و عمل هم خالصانه خواهد بود. اما اگر دل آلوده باشد، هرچند ظاهر رفتار خوب باشد، در باطن منشأ انحراف خواهد شد.
روضه خانگی محلی برای صفا بخشیدن به دل
در این میان، روضههای خانگی یکی از راههای لطیف برای پالایش دلهاست. چرا که مجلس روضه فضایی است که در آن انسان با اشک، با ذکر، با یاد مصیبت اهلبیت، دل خود را نرم میکند، صفا میبخشد و از کینهها و غفلتها پاک میشود.
در یک روضه خانگی، نیازی به تکلف و تجمل نیست. نه سخنرانی بلند و نه سفره مفصل. کافیست نیتی خالص باشد، یاد حسین باشد، اشکی از دل برخیزد و صدای ذکری آرام بلند شود. چنین فضایی، همانجاییست که قلبها از غش و دغل فاصله میگیرند و در مسیر شیعه واقعی گام برمیدارند.
روضه خانگی یعنی دورهمی دلهایی که میخواهند خود را به امام نزدیک کنند؛ با صفا، با سادگی، با محبت. و همین سادگیاش است که تأثیرگذار است.
حدیث امام حسین (علیهالسلام) معیار شفافی برای شناخت شیعه واقعی بهدست میدهد. پاکی درون، خلوص نیت، دوری از نفاق و کینه، اساس پیروی از اهلبیت است. روضه خانگی نیز فضاییست که میتواند ما را به این سبک زندگی نزدیک کند.
اگر دلت میخواهد از شیعیان حقیقی امام حسین (علیهالسلام) باشی، از همین جا شروع کن؛ خانهات را به نام او روشن کن، دلات را به یاد او نرم کن و لحظهای برای او مجلس بگیر.
همین امروز یک مجلس روضه خانگی برپا کن. حتی اگر فقط با یک صلوات و یک قطره اشک باشد. جهت درخواست سخنران روضه خانگی کلیک کنید.