زیارت عاشورا یکی از معروفترین زیارتنامههای شیعی است که منسوب به امام محمد باقر (ع) است و در روز عاشورا برای زیارت امام حسین (ع) و شهیدان کربلا خوانده میشود . این زیارت به صورت حدیث قدسی نقل شده و در کتابهای معتبر شیعه مانند کاملالزیارات و مصباح المتهجد ثبت گردیده است
متن زیارت عاشورا، ترکیبی از سلام بر اهلبیت، توبیخ دشمنان اهلبیت، دعای طلب خونخواهی و توسل برای شفاعت است. شیعیان آن را نه تنها در روز عاشورا بلکه در دیگر ایام نیز میخوانند.
متن کامل زیارت عاشورا
السَّلامُ عَلَیْکَ یَا أَبا عَبْدِاللّٰهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللّٰهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یا خِیَرَةَ اللّٰهِ وَابْنَ خِیرَتِهِ، السَّلامُ عَلَیْکَ یَا ابْنَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَابْنَ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یَابْنَ فاطِمَةَ سَیِّدَةِ نِساءِ الْعالَمینَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللّهِ وَ ابْنَ ثارِه، وَ الْوِتْرَ الْمَوْتُورَ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ عَلَى الْاَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنائِکَ، عَلَیْکُمْ مِنّى جَمیعًا سَلامُ اللّهِ اَبَدًا ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ، یا اَبا عَبْدِ اللّهِ
سلام بر تو اى ابا عبداللّه سلام بر تو اى فرزند رسول خدا سلام بر تو اى برگزيده خدا و فرزند برگزيده اش سلام بر تو اى فرزند امير مؤمنان و فرزند آقاى اوصياء سلام بر تو اى فرزند فاطمه بانوى زنان جهانيان سلام بر تو اى که خدا خونخواهيش کندو فرزند چنين کسى و اى کشته اى که انتقام کشتهگانت نگرفتى سلام بر تو و بر روانهائى که فرود آمدند به آستانت، بر شما همگى از جانب من سلام خدا باد هميشه تا من برجايم و برجا است شب و روز اى ابا عبداللّه
لَقَدْ عَظُمَتِ الرَّزِیَّةُ، وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتِ الْمُصیبَةُ بِکَ عَلَیْنا وَ عَلى جَمیعِ اَهْلِ الْاِسْلامِ، وَ جَلَّتْ وَ عَظُمَتْ مُصیبَتُکَ فِى السَّماواتِ عَلى جَمیعِ اَهْلِ السَّماواتِ، فَلَعَنَ اللّهُ اُمَّةً اَسَّسَتْ اَساسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَیْکُمْ اَهْلَ الْبَیْتِ، وَ لَعَنَ اللّهُ اُمَّةً دَفَعَتْکُمْ عَنْ مَقامِکُمْ، وَ اَزالَتْکُمْ عَنْ مَراتِبِکُمُ الَّتى رَتَّبَکُمُ اللّهُ فیها، وَ لَعَنَ اللّهُ اُمَّةً قَتَلَتْکُمْ، وَ لَعَنَ اللّهُ الْمُمَهِّدینَ لَهُمْ بِـالَّتمْکینِ مِنْ قِتالِکُمْ، بَرِئْتُ اِلَى اللّهِ وَ اِلَیْکُمْ مِنْهُمْ وَ مِنْ اَشْیاعِهِمْ وَ اَتْباعِهِمْ وَ اَوْلِیائِهِمْ. یا اَبا عَبْدِ اللّهِ
براستى بزرگ شد سوگوارى تو و گران و عظيم گشت مصيبت تو بر ما و بر همه اهل اسلام و گران و عظيم گشت مصيبت تو در آسمانها بر همه اهل آسمانها پس خدا لعنت کند مردمى را که ريختند شالوده ستم و بيدادگرى را بر شما خاندان و خدا لعنت کند مردمى را که کنار زدند شما را از مقام مخصوصتان و دور کردند شما را از آن مرتبه هائى که خداوند آن رتبه ها را به شما داده بود و خدا لعنت کند مردمى که شما را کشتند و خدا لعنت کند آنانکه تهيه اسباب کردند براى کشندگان شما تا آنها توانستند با شما بجنگند بيزارى جويم بسوى خدا و بسوى شما از ايشان و از پيروان و دنبال روندگانشان و دوستانشان اى اباعبداللّه
اِنّى سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ، وَ لَعَنَ اللّهُ آلَ زیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ، وَ لَعَنَ اللّهُ بَنى اُمَیَّةَ قاطِبَهً، وَ لَعَنَ اللّهُ ابْنَ مَرْجانَهَ، وَ لَعَنَ اللّهُ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ، وَ لَعَنَ اللّهُ شِمْراً، وَ لَعَنَ اللّهُ اُمَّةً اَسْرَجَتْ وَ اَلجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ لِقِتالِکَ. بِاَبى اَنْتَ وَ اُمّى لَقَدْ عَظُمَ مُصابى بِکَ، فَاَسْاَلُ اللّهَ الَّذى اَکْرَمَ مَقامَکَ وَ اَکْرَمَنى بِکَ، اَنْ یَرْزُقَنى طَلَبَ ثارِکَ مَعَ اِمامٍ مَنْصُورٍ مِنْ اَهْلِ بَیْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه. اَللّهُمَّ اجْعَلْنى عِنْدَکَ وَجیهًا بِـالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السّلامُ فِى الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ. یا اَبا عَبْدِ اللّهِ
من تسليمم و در صلحم با کسى که با شما در صلح است و در جنگم با هر کس که با شما در جنگ است تا روز قيامت و خدا لعنت کند خاندان زياد و خاندان مروان را و خدا لعنت کند بنی اميه را همگى و خدا لعنت کند فرزند مرجانه (ابن زياد) را و خدا لعنت کند عمر بن سعد را و خدا لعنت کند شمر را و خدا لعنت کند مردمى را که اسبها را زين کردند و دهنه زدند و به راه افتادند براى پيکار با تو پدر و مادرم بفدايت که براستى بزرگ شد مصيبت تو بر من پس می خواهم از آن خدائى که گرامى داشت مقام تو را و گرامى داشت مرا بخاطر تو که روزيم گرداند خونخواهى تو را در رکاب آن امام يارى شده از خاندان محمد صلى اللّه عليه و آله خدايا قرار ده مرا نزد خودت آبرومند بوسيله حسين عليه السلام در دنيا و آخرت اى ابا عبداللّه
اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلَى اللّهِ وَ اِلى رَسُولِه وَ اِلى اَمیرِالْمُؤْمِنینَ، وَ اِلى فاطِمَةَ وَ اِلَى الْحَسَنِ وَ اِلَیْکَ بِمُوالاتِکَ، وَ بِالْبَرآئَةِ مِمَّنْ قاتَلَکَ وَ نَصَبَ لَکَ الْحَرْبَ، وَ بِالْبَرآئَةِ مِمَّنْ اَسَّسَ اَساسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَیْکُمْ، وَ اَبْرَاُ اِلَى اللّهِ وَ اِلى رَسُولِه مِمَّنْ اَسَّسَ اَساسَ ذلِکَ، وَ بَنى عَلَیْهِ بُنْیانَهُ، وَ جَرى فى ظُلْمِه وَ جَوْرِه عَلَیْکُمْ وَ عَلى اَشْیاعِکُمْ
من تقرب جويم به درگاه خدا و پيشگاه رسولش و اميرالمؤمنين و فاطمه و حسن و شما بوسيله دوستى تو و بوسيله بيزارى از کسىکه با تو مقاتله کرد و جنگ با تو را برپا کرد و به بيزارى جستن از کسى که شالوده ستم و ظلم بر شما را ريخت و بيزارى جويم بسوى خدا و بسوى رسولش از کسىکه پی ريزى کرد شالوده اين کار را و پايهگذارى کرد بر آن بنيانش را و دنبال کرد ستم و ظلمش را بر شما و بر پيروان شما
بَرِئْتُ اِلَى اللّهِ وَ اِلَیْکُمْ مِنْهُمْ، وَ اَتَقَرَّبُ اِلَى اللّهِ ثُمَّ اِلَیْکُمْ بِمُوالاتِکُمْ وَ مُوالاةِ وَلیِّکُمْ، وَ بِالْبَرآئَةِ مِنْ اَعْدائِکُمْ وَ النّاصِبینَ لَکُمُ الْحَرْبَ، وَ بِالْبَرآئَةِ مِنْ اَشْیاعِهِمْ وَ اَتْباعِهِمْ. اِنّى سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ، وَ وَلِىٌّ لِمَنْ والاکُمْ وَ عَدُوٌّ لِمَـنْ عـاداکُمْ، فَاَسْـاَلُ اللّهَ الَّذى اَکْرَمَنى بِمَعْرِفَتِکُمْ وَ مَعْرِفَةِ اَوْلِیائِکُمْ، وَ رَزَقَنِـى الْبَرائَـةِ مِنْ اَعْدائِکُـمْ، اَنْ یَجْعَلَنى مَعَکُمْ فِى الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ، وَ اَنْ یُثَبِّتَ لى عِنْدَکُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِى الدُّنْیا وَ الاْخِرَةِ
بيزارى جويم بدرگاه خدا و به پيشگاه شما از ايشان و تقرب جويم بسوى خدا سپس بشما بوسيله دوستيتان و دوستى دوستان شماو به بيزارى از دشمنانتان و برپا کنندگان (و آتش افروزان) جنگ با شما و به بيزارى از ياران و پيروانشان من در صلح و سازشم با کسى که با شما در صلح است و در جنگم با کسى که با شما در جنگ است و دوستم با کسى که شما را دوست دارد و دشمنم با کسى که شما را دشمن دارد و درخواست کنم از خدائى که مرا گرامى داشت بوسيله معرفت شما و معرفت دوستانتان و روزيم کند بيزارى جستن از دشمنانتان را به اينکه قرار دهد مرا با شما در دنيا و آخرت و پابرجا دارد براى من در پيش شما گام راست و درستى (و ثبات قدمى) در دنيا و آخرت
وَ اَسْاَلُهُ اَنْ یُبَلِّغَنِى الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَکُمْ عِنْدَ اللّهِ، وَ اَنْ یَرْزُقَنى طَلَبَ ثارى (ثارِکُمْ) مَعَ اِمامٍ هُدًى (مَهْدىٍّ) ظاهِرٍ ناطِقٍ بِـالْحَقِّ مِنْکُمْ، وَ اَسْاَلُ اللّهَ بِحَقِّکُمْ وَ بِالشَّأْنِ الَّذى لَکُمْ عِنْدَهُ، اَنْ یُعْطِیَنى بِمُصابى بِکُمْ اَفْضَلَ ما یُعْطى مُصابًا بِمُـصیبَتِه؛ مُصیبَةً ما اَعْظَمَها وَ اَعْظَمَ رَزِیَّتَها فِى الْاِسْلامِ وَ فى جَمیعِ السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ. اَللّهُمَّ اجْعَلْنى فى مَقامى هذا مِمَّنْ تَنالُهُ مِنْکَ صَلَواتٌ وَ رَحْمَةٌ وَ مَغْفِرَةٌ. اَللّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیاىَ مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ مَماتى مَماتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
و از او خواهم که برساند مرا به مقام پسنديده شما در پيش خدا و روزيم کند خونخواهى شما را با امام راهنماى آشکار گوياى [به حق] که از شما (خاندان) است و از خدا خواهم به حق شما و بدان منزلتى که شما نزد او داريد که عطا کند به من بوسيله مصيبتى که از ناحيه شما به من رسيده بهترين پاداشى را که می دهد بهيک مصيبتزده از مصيبتىکه ديده براستى چه مصيبت بزرگى و چه داغ گرانى بود در اسلام و در تمام آسمانها و زمين خدايا چنانم کن در اينجا که ايستاده ام از کسانى باشم که برسد بدو از ناحيه تو درود و رحمت و آمرزشى خدايا قرار ده زندگيم را زندگى محمد و آل محمد و مرگم را مرگ محمد و آل محمد
اَللّهُمَّ اِنَّ هذا یَوْمٌ تَبَرَّکَتْ بِه بَنُو اُمَیَّهَ، وَ ابْنُ آکِلَةِ الْاَ کْبادِ، اَللَّعینُ ابْنُ اللَّعینِ، عَلى لِسانِکَ وَ لِسانِ نَبِیِّکَ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه، فى کُلِّ مَوْطِنٍ وَ مَوْقِفٍ وَقَفَ فیهِ نَبِیُّکَ صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِه. اَللّهُمَّ الْعَنْ اَباسُفْیانَ وَ مُعاوِیَةَ وَ یَزیدَ بْنَ مُعاویَةَ، عَلَیْهِمْ مِنْکَ اللَّعْنَةُ اَبَدَ الاْبِدینَ، وَ هذا یَوْمٌ فَرِحَتْ بِه آلُ زیادٍ وَ آلُ مَرْوانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَیْنَ صَلَواتُ اللّهِ عَلَیْهِ. اَللّهُمَّ فَضاعِفْ عَلَیْهِمُ اللَّعْنَ مِنْکَ وَ الْعَذابَ الاَلیمَ. اَللّهُمَّ اِنّى اَتَقَرَّبُ اِلَیْکَ فى هذَا الْیَوْمِ، وَ فى مَوْقِفى هذا، وَ اَیّامِ حَیاتى، بِـالْبَرائَةِ مِنْهُمْ وَ اللَّعْنَةِ عَلَیْهِـمْ، وَ بِـالْمُوالاةِ لِنَبِیِّکَ وَ آلِ نَبِیِّکَ عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمُ السَّلامُ
خدايا اين روز روزى است که مبارک و ميمون دانستند آنرا بنی اميه و پسر آن زن جگرخوار (معاويه) آن ملعون پسر ملعون (که لعن شده) بر زبان تو و زبان پيامبرت – که درود خدا بر او و آلش باد – در هر جا و هر مکانى که توقف کرد در آن مکان پيامبرت – صلی اللّه عليه و آله -خدايا لعنت کن ابوسفيان و معاويه و يزيد بن معاويه را که لعنت بر ايشان باد از جانب تو براى هميشه و اين روز روزى است که شادمان شدند به اين روز دودمان زياد و دودمان مروان بخاطر کشتنشان حضرت حسين صلوات اللّه عليه را خدايا پس چندين برابر کن بر آنها لعنت خود و عذاب دردناک را خدايا من تقرب جويم بسوى تو در اين روز و در اين جائى که هستم و در تمام دوران زندگيم به بيزارى جستن از اينها و لعنت فرستادن بر ايشان و بوسيله دوست داشتن پيامبرت و خاندان پيامبرت که بر او و بر ايشان سلام باد…
صد مرتبه می گویی : اَللّهُمَّ الْعَنْ اَوَّلَ ظالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ، وَ آخِرَ تابِعٍ لَهُ عَلى ذلِکَ. اَللّهُمَّ الْعَنِ الْعِصابَةَ الَّتى جاهَدَتِ الْحُسَیْنَ، وَ شایَعَتْ وَ بایَعَتْ وَ تابَعَتْ عَلى قَتْلِه. اَللّهُمَّ الْعَنْهُمْ جَمیعًا
صد مرتبه میگويى :
خدايا لعنت کن نخستين ستمگرى را که بزور گرفت حق محمد و آل محمد را و آخرين کسى که او را در اين زور و ستم پيروى کرد خدايا لعنت کن بر گروهى که پيکار کردند با حسينعليه السلام و همراهى کردند و پيمان بستند و از هم پيروى کردند براى کشتن آن حضرت خدايا لعنت کن همه آنها را…
صد مرتبه می گویی : اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِ اللّهِ، وَ عَلَى الْاَرْواحِ الَّتى حَلَّتْ بِفِنائِکَ، عَلَیْکَ مِنّى سَلامُ اللّهِ اَبَدًا ما بَقیتُ وَ بَقِىَ اللَّیْلُ وَ النَّهارُ، وَ لا جَعَلَهُ اللّهُ آخِرَ الْعَهْدِ مِنّى لِزِیارَتِکُمْ.
اَلسَّلامُ عَلَى الْحُسَیْنِ وَ عَلى عَلىِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَوْلادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلى اَصْحابِ الْحُسَیْنِ
سپس صد مرتبه میگويى :
سلام بر تو اى ابا عبداللّه و بر روانهائى که فرود آمدند به آستانت، بر تو از جانب من سلام خدا باد هميشه تا من زنده ام و برپا است شب و روز و قرار ندهد اين زيارت را خداوند آخرين بار زيارت من از شما سلام بر حسين و بر على بن الحسين و بر فرزندان حسين و بر اصحاب و ياران حسين…
سپس می گویی : اَللّهُمَّ خُصَّ اَنْتَ اَوَّلَ ظالِمٍ بِاللَّعْنِ مِنّى، وَ ابْدَاْ بِه اَوَّلاً ثُمَّ الْعَنِ الثّانِىَ وَ الثّالِثَ وَ الرّابِعَ. اَللّهُمَّ الْعَنْ یَزیدَ خامِساً، وَ الْعَنْ عُبَیْدَ اللّهِ بْنَ زیادٍ وَ ابْنَ مَرْجانَهَ، وَ عُمَرَ بْنَ سَعْدٍ وَ شِمْراً، وَ آلَ اَبى سُفْیانَ وَ آلَ زیادٍ وَ آلَ مَرْوانَ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ
بعد از آن میگويى :
خدايا مخصوص گردان نخستين ستمگر را به لعنت من و آغاز کن بدان لعن اولى را و سپس دومى و سومى و چهارمى را خدايا لعنت کن يزيد را در مرتبه پنجم و لعنت کن عبيداللّه پسر زياد و پسر مرجانه را و عمر بن سعد و شمر و دودمان ابوسفيان و دودمان زياد و دودمان مروان را تا روز قيامت…
در حالت سجده می گویی : اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ حَمْدَ الشّاکِرینَ لَکَ عَلى مُصابِهِمْ، اَلحَمْدُ لِلّهِ عَلى عَظیمِ رَزِیَّتى. اَللّهُمَّ ارْزُقْنى شَفاعَةَ الْحُسَیْنِ یَوْمَ الْوُرُودِ، وَ ثَبِّتْ لى قَدَمَ صِدْقٍ عِنْدَکَ مَعَ الْحُسَیْنِ وَ اَصْحابِ الْحُسَیْنِ، اَلَّذینَ بَذَلُوا مُهَجَهُمْ دُونَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلامُ
سپس به سجده رفته و میگويى :
خدايا مخصوص تو است ستايش سپاسگزاران تو بر مصيبتزدگى آنها، ستايش خداى را بر بزرگى مصيبتم خدايا روزيم گردان شفاعت حسينعليه السلام را در روز ورود (به صحراى قيامت) و ثابت بدار گام راستيم را در نزد خودت با حسينعليه السلام و ياران حسين آنانکه بی دريغ دادند جان خود را در راه حسين عليه السلام
فایل صوتی زیارت عاشورا
فایل صوتی زیارت عاشورا با نوای حاج منصور ارضی، محمود کریمی، حاج مهدی سماواتی و علی فانی قرار گرفته است که میتوانید به آن گوش دهید. التماس دعا
فایل صوتی زیارت عاشورا با نوای حاج مهدی سماواتی
فایل صوتی زیارت عاشورا با نوای حاج منصور ارضی
فایل صوتی زیارت عاشورا با نوای حاج محمود کریمی
فایل صوتی زیارت عاشورا با نوای علی فانی
سندیت و نقل تاریخی
این زیارتنامه از امام محمد باقر علیهالسلام به راویانی مانند علقمه بن محمد حضرمی و صفوان بن مهران نقل شده است
کتابهای معتبر شیعی مانند کاملالزیارات، مصباح المتهجد و بحارالأنوار متن آن را روایت کردهاند
علمای بزرگی مثل شیخ طوسی، ابنقولویه، علامه مجلسی و شیخ عباس قمی آن را با سند قابل اعتماد نقل کردهاند
فضیلت و ثواب زیارت عاشورا
پذیرش و تحقق حاجات
امام صادق (ع) فرمودهاند:
«زیارت عاشورا را بخوان و از آن مواظبت کن که … حاجاتت برآورده خواهد شد و ناامید باز نخواهی گشت.»
محو گناهان و ارتقای درجات معنوی
بر اساس روایت امام باقر (ع)، خواندن زیارت همراه با دو رکعت نماز، هزار هزار حسنه و هزار هزار درجه ارتقا دارد و گناهان را پاک میکند
شبیه شدن به شهدای کربلا
در روایت آمده که خواننده این زیارت "همرتبه با کسانی است که در رکاب امام حسین (ع) به شهادت رسیدهاند"
شفاعت و نجات از آتش جهنم
امام صادق (ع) بیان کردهاند:
«خداوند سوگند یاد کرده که زیارت زائر امام حسین (ع) را بپذیرد و حاجتش را برآورده کند … و او را از آتش جهنم نجات دهد و در بهشت قرارش دهد.»
ثواب حج، عمره و جهاد
منابعی مانند نمناک و یاران وی فضایلی همچون ثواب هزار حج، هزار عمره و هزار جهاد را برای خواندن مستمر زیارت عاشورا ذکر کردهاند
آثار معنوی و تربیتی
تقویت تولی و تبری: این زیارت با بیان تولی (محبت اهل بیت) و تبری (برائت از دشمنان اهل بیت)، ارزشهای ولایی و عزت مذهبی را تقویت میکند
ایجاد ارتباط معنوی: خواندن زیارت عاشورا ارتباط ملکوتی با امام حسین (ع) برقرار میکند و فرد را از دنیا و نگرانیهای عام جدا میسازد.
تعهد فردی و اجتماعی: این زیارتنامه پایبندی به آرمانهای امام حسین (ع) و مسیر هدایتگری او را یادآوری میکند .
زمان و شیوههای قرائت
هر زمانی از روز قابل خواندن است، ولی خواندن صبحگاهی بهویژه توصیه شده است .
برای تحقق حاجات، بعضی توصیه میکنند زیارت را چهل روز متوالی بخوانید، مخصوصا اگر نذر دارید اگر نمیتوانید در حرم باشید، زیارت از راه دور همراه با نیت قلبی و دو رکعت نماز، ثواب زیارت حضوری را دارد
مقدمهای بر تفسیر زیارت عاشورا
زیارت عاشورا، دعایی است سراسر شور، شعور، معرفت و موضعگیری. برخلاف دعاهایی که صرفاً برای حاجت گرفتن هستند، این زیارتنامه، نقشه راه اعتقادی شیعه است؛ چراکه تمام عناصر "تولی" و "تبری" را در خود جای داده است.
در این مقاله، هر بخش از زیارت عاشورا را با رویکردی تفسیری و تحلیلی بررسی میکنیم تا مفاهیم عمیق آن را درک کنیم.
تفسیر بخش اول سلام بر شهدای کربلا
"السلام علیک یا أبا عبدالله، و علی الأرواحِ التی حلّت بفنائک..."
تحلیل معنایی
سلام ابتدایی در زیارت عاشورا، در واقع اتصال قلبی و معنوی با امام حسین (ع) است. این جمله نه یک سلام ساده، بلکه «اعلان پیوستگی» است.
وقتی میگوییم: "السلام علیک یا اباعبدالله"، خود را در محضر امام قرار میدهیم، چه از نزدیک، چه از راه دور.
نکته تفسیری
واژهی "الأرواح" نشاندهندهی احترام به یاد و جایگاه شهدا است. ما نه فقط به امام، بلکه به تمام یاران وفادارش که در راه حق فدا شدند، سلام میدهیم. این نشان میدهد که مکتب حسینی، جمعی است نه فردی.
تفسیر بخش دوم لعن دشمنان اهل بیت
"اللهم العن اول ظالم ظلم حق محمد و آل محمد..."
تحلیل مفهومی
در این فراز، دعا به لعن اولین ظالمی است که در حق اهل بیت (ع) ستم کرد. این ظلم، فقط سیاسی یا شخصی نبود، بلکه دین و حقیقت را هدف گرفت.
لعن، در نگاه شیعه، اعلان برائت است؛ یعنی نهتنها دوستدار اهل بیت هستیم، بلکه از دشمنانشان هم تبری میجوییم.
نکته تربیتی
در دنیای امروز که اغلب مفاهیم اخلاقی خنثی یا نسبی تعریف میشوند، زیارت عاشورا به ما یاد میدهد که باید جبههگیری روشن داشت؛ حق و باطل را تشخیص داد و بیطرف نماند.
تفسیر بخش سوم طلب انتقام و ظهور حق
"اللهم اجعلنی عندک وجیها بالحسین علیه السلام فی الدنیا و الآخره..."
تحلیل معنایی
در این بخش، زائر با تمام وجود میخواهد در دنیا و آخرت، در کنار امام حسین (ع) باشد. این جمله اوج توسل و درخواست مقام نزد خداوند از طریق حسین (ع) است.
در ادامه، از خداوند میخواهیم که ما را در کنار امام زمان (عج) قرار دهد تا در مسیر خونخواهی حسین (ع) باشیم. این یعنی:
ما فقط گریه کننده نیستیم؛ یاور مسیر امام هم هستیم.
نکته اعتقادی
زیارت عاشورا، ما را از یک «احساسگرای صرف» به یک یاریدهنده آگاه تبدیل میکند. این نگاه فعال، نقش شیعه در زمینهسازی ظهور را تقویت میکند.
تفسیر دعای پایانی طلب شفاعت و رضایت
"اللهم ارزقنی شفاعة الحسین یوم الورود..."
تحلیل عرفانی
در این بخش، خواننده آرزو میکند که در روز ورود به محشر، از شفاعت حسین (ع) بهرهمند شود. واژهی "یوم الورود"، تداعیگر روزی است که همه با حقیقت وجود خود روبهرو میشوند.
نکته معنوی
شفاعت در اینجا به معنای تبدیل رابطه قلبی به نجات ابدی است. یعنی اگر در دنیا در مسیر حسین (ع) باشی، در آخرت هم دستت را خواهند گرفت.
چرا زیارت عاشورا یک بیانیه اعتقادی است؟
زیارت عاشورا تنها برای قرائت در محرم یا روز عاشورا نیست. بلکه میتوان آن را مانیفست شیعه بودن دانست. این زیارت ما را به یاد میآورد:
- کدام مسیر را انتخاب کردهایم
- با چه کسانی پیوند قلبی داریم
- از چه کسانی برائت میجوییم
و نهایتاً، چگونه میخواهیم جزو یاران حضرت مهدی (عج) باشیم
دانلود تصویر و عکس زیارت عاشورا
تصویر و عکس زیارت عاشورا بهعنوان زیارتنامهای قدسی با پشتوانه سندی قوی و فضایل معنوی و دنیوی متعدد، یکی از مهمترین سنتهای شیعه برای تجدید پیمان با آرمانهای امام حسین (ع) است.شما می توانید تصاویر متن زیارت عاشورا در زیر دانلود کنید.
پرسشهای متداول
۱. آیا زیارت عاشورا فقط برای روز عاشوراست؟
خیر. خواندن آن در روز عاشورا فضیلت ویژه دارد، اما میتوان در هر روز دیگر سال نیز آن را خواند
۲. آیا اگر در کربلا نباشیم، باز هم ثواب دارد؟
بله. خواندن از راه دور به همراه دو رکعت نماز، ثواب زیارت حضوری دارد .
۳. بهترین وقت قرائت چه زمانی است؟
هر وقت در طول روز، اما توصیه همیشگی بر قرائت در صبح است.
۴. آیا باید زیارت را ۴۰ روز متوالی بخوانیم؟
نه اجباری نیست، ولی برای پاسخ سریع به حاجات، خواندن مستمر زیارت عاشورا به مدت چهل روز توصیه شده است .