در مکتب پربار تشیع، توسل به اولیای الهی به معنای واسطه قرار دادن انسان‌های پاک و مقرب درگاه حق تعالی برای تقرب به خداوند سبحان و طلب دعای خیر آنان است. این سیره ریشه در آموزه‌های قرآنی و سنت اهل‌بیت علیهم‌السّلام دارد و ابزاری کارآمد برای برآوردن نیازها، حل مشکلات و کسب توفیقات دنیوی و اخروی محسوب می‌شود. در میان انوار مطهر کربلا، نام مبارک حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، دختر خردسال حضرت سیّدالشّهداء علیه‌السّلام، به عنوان یک باب‌الحوائج مشهور است.
با وجود سن‌کم، نقش‌آفرینی حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها در حماسه عاشورا و به خصوص شهادت مظلومانه ایشان در شام، گواهی بزرگ بر مظلومیت خاندان رسالت و حقیقت اسارت و مصیبت‌های کاروان حسینی است. بزرگان دین و مراجع عالیقدر، از جمله آیت‌الله قرهی و آیت‌الله میرزا جوادآقا تبریزی قدس‌سرهما، بر وجود تاریخی و کرامات این بانوی مکرمه تصریح کرده و ایشان را نشان و یادگار امام حسین علیه‌السّلام در شام دانسته‌اند تا کسی نتواند مصائب وارده بر اسرا را انکار کند. همین جایگاه رفیع معنوی و مظلومیت ویژه، ایشان را به یکی از مجرب‌ترین واسطه‌ها برای توسل و حاجت‌روایی در طول تاریخ تبدیل کرده است.
از گذشته‌های دور، شیعیان در نقاط مختلف جهان، برای برآورده شدن حاجات بزرگ و کوچک خود، متوسل به این بانوی سه‌ساله شده و شواهد و حکایات متعددی از حاجت‌روایی به برکت ایشان نقل کرده‌اند که نشان از عنایت خاص حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله تعالی فرجه الشریف به این توسل مقدس دارد. در این مقاله از بخش خاندان عصمت ثاقب، به معرفی مجرب‌ترین روش‌ها و آداب توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها برای گره‌گشایی و دست‌یابی به حاجات خواهیم پرداخت.
چرا توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها مؤثر است؟
توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، همچون توسل به هریک از اولیای الهی، به معنای واسطه قرار دادن انسان‌های پاک و مقرب درگاه الهی برای رسیدن به قرب و رضایت خداوند متعال است. اما شهرت این بانوی سه‌ساله به باب‌الحوائج بودن و سرعت حاجت‌روایی از ناحیه ایشان، ریشه در چند حقیقت مهم تاریخی و معنوی دارد:
۱.۱. جایگاه تاریخی و اثبات وجود حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها
وجود مقدس حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها از مسلّمات تاریخی بوده و تشکیک‌های موجود در مورد ایشان بیشتر ناشی از همنامی ایشان با دیگر دختران حضرت سیّدالشّهداء علیه‌السّلام یا کم‌توجهی به ثبت جزئیات تاریخی است. بزرگان شیعه، از جمله آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله علوی گرگانی، بر وجود ایشان تصریح کرده و وجود شبهه را در اصل وجود نفی می‌کنند.
آیت‌الله میرزا جوادآقا تبریزی قدس‌سره در سفر به سوریه، کنار مزار ایشان تصریح می‌کنند:
«مزار حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها از ابتدا در شام مشهور بوده گویا امام نشانی را از خود در این شهر به یادگار گذاشته‌اند تا فردا کسانی پیدا نشوند که به انکار اسارت خاندان رسالت و حوادث آن بپردازند؛ از این رو، این دختر خردسال گواه بزرگی است که در میان اسرا حتی دختران خردسال هم بوده‌اند!»
این جایگاه تاریخی باعث شده است که نذرکنندگان به وجود ایشان به حاجات خود رسیده و متوسلان به آن بانو حاجت گرفته باشند، به گونه‌ای که حتی در میان اهل سنت نیز نذر کردن برای ایشان رایج است.
۱.۲. مظلومیت خاص و نقش‌آفرینی در کربلا
مظلومیت حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها در واقعه عاشورا، کربلا و خصوصاً در شام، بسیار خاص و سوزناک است. شهادت ایشان در خرابه شام، نقطه اوج ستم‌های وارده بر خاندان طهارت علیهم‌السّلام بود. امام سجاد علیه‌السّلام تصریح فرمودند که سخت‌ترین بخش اسارت در شام بوده است، جایی که بر سرشان آتش می‌ریختند و فرزندان پیامبر صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را برای کنیزی نشان می‌کردند.
همین درد جانکاه و غم بی‌پایان این بانوی سه‌ساله است که ایشان را در درگاه الهی صاحب مقامی ویژه کرده است. هنگامی که مؤمنان با یاد این مصیبت به ایشان متوسل می‌شوند، حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها به حرمت مظلومیت خود نزد خداوند، واسطه شفاعت و گره‌گشایی می‌شوند.
زیارت نامه حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها برای توسل به همراه ترجمه
متن زیارت حضرت رقیه
اَلسَلامُ عَلَیکِ یا سَیِدَتَنا رُقَیَهَ، عَلَیکِ التَحِیَهُ وَاَلسَلامُ وَرَحمَهُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ رَسُولِ اللهِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ اَمیرِ المُومِنینَ عَلِیِ بنِ اَبی طالِبِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ فاطِمَهَ الزَهراءِ سَیِدَهِ نِساءِ العالَمینَ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ خَدیجَهَ الکُبری اُمِ المُومِنینَ وَالمُومِناتِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ وَلِیِ اللهِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا اُختَ وَلِیِ اللهِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ یا بِنتَ الحُسَینِ الشَهیدِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ اَیَتُهَا الصِدیقَهُ الشَهیدَهِ، اَلسَلامُ عَلَیکِ اَیَتُهَا الرَضِیَهُ المَرضِیَهُ، اَلسَلامُ عَلَیکِ اَیَتُهَا التَقیهُ النَقیَهُ، اَلسَلامُ عَلَیکِ اَیَتُهَا الزَکِیَهُ الفاضِلَهُ، اَلسَلامُ عَلَیکِ اَیَتُهَا المَظلُومَهُ البَهِیَهُ، صَلَی اللهُ عَلَیکِ وَعَلی رُوحِکِ وَبَدَنِکِ، فَجَعَلَ اللهُ مَنزِلَکِ وَمَاواکِ فِی الجَنَهِ مَعَ آبائِکِ وَاَجدادِکِ، الطَیِبینَ الطاهِرینَ المَعصُومینَ، اَلسَلامُ عَلَیکُم بِما صَبَرتُم فَنِعمَ عُقبَی الدارِ، وَعَلَی المَلائِکَهِ الحافینَ حَولَ حَرَمِکِ الشَریفِ، وَرَحمَهُ اللهِ وَبَرَکاتُهُ، وَصَلَی اللهُ عَلی سَیِدِنا مُحَمَد وَآلِهِ الطَیِبینَ الطاهِرینَ وَسَلَمَ تَسلیما بِرَحمَتِکَ یا اَرحَمَ الراحِمین.
ترجمه زیارت حضرت رقیه
سلام بر تو ای بانوی ما رقیه، سلام و درود و رحمت و برکات خدا بر تو باد. سلام بر تو ای دختر رسول خدا، سلام بر تو ای دختر امیر مؤمنان علی بن ابی طالب، سلام بر تو ای دختر فاطمه زهرا، بانوی زنان جهانیان، سلام بر تو ای دختر خدیجه کبری، مادر مؤمنان، مردان و زنان، سلام بر تو ای دختر دوست خدا، سلام بر تو ای خواهر دوست خدا، سلام بر تو ای دختر حسین شهید، سلام بر تو ای شهید راستگو، سلام بر تو ای خشنود و راضی، سلام بر تو ای پرهیزگار و پاک، سلام بر تو ای نیکوکار و عالی، سلام بر تو ای مظلوم و نورانی. خداوند تو و روح و جسم تو را درود فرستد و خداوند جایگاه و محل استراحت تو را در بهشت قرار دهد. بهشت در کنار پدران و اجداد پاک و پاکیزه و معصومت. سلام بر تو به خاطر آنچه تحمل کردی، و چه نیکوست سرای آخرت. و بر فرشتگانی که گرداگرد حرم مقدس تو را گرفته‌اند، و رحمت خدا و برکات او. و درود خدا بر سرور ما محمد و خاندان پاک و پاکیزه‌اش باد و به ایشان سلام برسان، به رحمت خود، ای مهربان‌ترین مهربانان.
روش های توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها
برای برآورده شدن حاجات و گره‌گشایی در امور، می‌توان از روش‌های گوناگونی به این بانوی مظلوم متوسل شد. حقیقت توسل به ایشان، واسطه قرار دادن مقام و مظلومیت حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها نزد خداوند است که اجابت نهایی تنها در ید قدرت الهی است:
سنت قدیمی سفره و اطعام (سفره حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها)
سفره انداختن و اطعام دیگران از محبوب‌ترین کارها در پیشگاه خداوند است که برکات عجیبی در دنیا و آخرت دارد و ریشه در سیره اهل‌بیت علیهم‌السّلام دارد. شیعیان برای حل مشکلات و حاجت‌روایی، سفره‌های خود را به نام حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها مزیّن می‌سازند [اطلاعات از محتوای ارسالی شما]:
آداب سفره:
پهن کردن سفره: سفره‌ای پهن می‌شود و نان و خرما، یا غذاهای دیگر در آن قرار می‌گیرد.
نمادها: می‌توان سفره را با نمادهایی که یادآور مصیبت‌های ایشان است (مانند زنجیر، خار، شمع یا لوازم دخترانه کوچک) مزین کرد.
روضه‌خوانی: بر سر سفره، روضه جانسوز حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها خوانده می‌شود.
دعا: در پایان، برای تعجیل فرج حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله تعالی فرجه الشریف و برآورده شدن سایر حاجت‌ها دست به دعا برمی‌دارند.
این توسل را می‌توان در همه روزهای سال انجام داد، به خصوص در اوایل ماه صفر که مصادف با ایام شهادت ایشان است و همچنین هفته سوم شعبان که به عنوان بزرگداشت ولادت ایشان در نظر گرفته شده است.
نذر عددی و ذکر مجرب
آیت‌الله حاج شیخ مرتضی انصاری قدس‌سره با تأکید بر باب‌الحوائج بودن حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، روش خاصی را برای نذر و توسل به ایشان توصیه می‌فرمودند:
نذر عددی ۱۴: توصیه می‌کردند هنگام واسطه قرار دادن حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، عدد ۱۴ را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، نذر شود که «چنانچه ان‌شاءالله مشکلم برطرف شد، چهارده صلوات بر محمد و آل محمد صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم، یا مبلغی با این عدد و… به نیت آن بانوی مکرمه به فلان امر خیر اختصاص دهم».
ماهیت توسل: حقیقت توسل، واسطه (و سبب) قرار دادن آن انسان‌های پاک و مقرب درگاه الهی و طلب دعای خیر آنان در حق متوسّلان است و اجابت نهایی در دست خداوند است.
جمع بندی
شخصیت والای حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، دختر حضرت سیّدالشّهداء علیه‌السّلام، به دلیل مظلومیت خاص در واقعه کربلا و شهادت جانسوز در خرابه شام، جایگاهی ممتاز و ویژه نزد خداوند متعال دارد. همان‌گونه که بزرگان و مراجع تقلید بر وجود تاریخی و کرامات ایشان تأکید کرده‌اند، توسل به این بانوی مکرمه به عنوان یک باب‌الحوائج، از مجرب‌ترین و مؤثرترین راه‌های گشایش در امور و برآورده شدن حاجات به شمار می‌آید.
توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، بر محور واسطه‌گری مقام معنوی و مظلومیت ایشان نزد پروردگار استوار است و به طرق مختلف صورت می‌گیرد:
نذر عددی ۱۴: توصیه بزرگان، از جمله آیت‌الله حاج شیخ مرتضی انصاری قدس‌سره، بر قراردادن عدد ۱۴ در نذورات به نیت این بانوی بزرگوار.
سفره و اطعام: برگزاری سنت قدیمی سفره حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، با اطعام مؤمنان، روضه‌خوانی و دعا در ایام شهادت (اوایل ماه صفر) یا ولادت ایشان.
عنایت خاص: نمونه‌های تاریخی و تجربی فراوان، گواه بر این است که توسل از طریق ایشان، با عنایت ویژه حضرت ولی‌عصر عجّل‌الله تعالی فرجه الشریف همراه بوده و گره‌های ناگشودنی را می‌گشاید.
در نهایت، نذر و توسل به حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها، در حقیقت تمسک جستن به اسباب قرب الهی است. این بانو، به حرمت رنج‌های طاقت‌فرسا و حقانیت مظلومانه خود، واسطه‌ای قوی بین بنده و خالق می‌شود تا حاجت‌جویان، با خلوص نیت و ایمان راسخ، به مقصود و مراد خویش دست یابند.
برگزاری محافل نورانی توسل در خانه شما
اگر قصد دارید سنت حسنه برگزاری مجالس توسل، روضه‌خوانی یا سفره حضرت رقیه سلام‌الله‌علیها را در منزل خود احیا کنید و نیازمند سخنران و روضه‌خوان این مجالس هستید، مؤسسه ثاقب به عنوان تسهیلگر برگزاری مراسمات خانگی اهل‌بیت علیهم‌السّلام آماده ارائه خدمات و مشاوره به شماست. با احیای این سنت‌های نورانی، برکات اهل‌بیت علیهم‌السّلام را به خانه‌های خود جاری سازید.
