در مجله فرهنگی دینی ثاقب چهل حدیث گهربار از پیامبر أعظم صلوات الله علیه می‌خوانید:
1. پذیرش مسئولیت
أیُّمَا امْرِئٍ وَلِيَ مِنْ أمْرِ المُسْلِمِینَ وَلَمْ یَحُطْهُم بِما یَحُوطُ بِهِ نَفْسَهُ لَمْ یَرَحْ رائِحَةَ الجَنَّةِ.
هر کس بخشی از کار مسلمانان را بر عهده گیرد و در کار آنها مانند کار خود دلسوزی نکند، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد. (کنزالعمال، ج 6، ص 20، ح 14654)
2. فضیلت نماز جماعت
صَلاةُ الرَّجُلِ فِي جَمَاعَةٍ خَيْرٌ مِنْ صَلاتِهِ فِي بَيْتِهِ أرْبَعِينَ سَنَةً.
یک نماز جماعت بهتر از چهل سال نماز فُرادیٰ در خانه است.(مستدرک الوسائل، ج 6، ص 446)
3. آبروی مسلمان
مَن رَدَّ عَن عِرْضِ أخِیهِ المُسْلِمِ وَجَبَتْ لَهُ الجَنَّةُ اَلْبَتَّةَ.
هرکس آبروی برادر مسلمانش را حفظ کند، بدون تردید بهشت بر او واجب شود.(ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص 14)
4. پرستاری
مَنْ سَعیٰ لِمَرِیضٍ فِي حَاجَةٍ ـ قَضَاهَا أوْ لَمْ یَقْضِهَاـ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ كَیَوْمٍ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ.
هر كس برای نیاز بیماری بكوشد ـ چه آن را برآورده سازد، چه نسازد ـ مانند روزی كه از مادرش زاده شده، از گناهانش پاک می‌شود.(من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 16)
5. سفر
سافِرُوا تَصِحُّوا و تَغْنَمُوا.
سفر کنید تا سلامت باشید و سود به دست آورید.(نهج الفصاحه، ص 519)
6. عیب پوشی
مَن عَلِمَ مِن أخِیهِ سَیِّئَةً فَسَتَرَها، سَتَرَ اللهُ عَلَیهِ یَومَ القِیامَةِ.
هر که از برادر خود گناهی بداند و آن را بپوشاند، خداوند در روز قیامت گناهان او را بپوشاند. (المعجم الکبیر طبرانی، ج 19، ص 440)
7. همنشین
اَلْجَليسُ الصّالِحُ خَيرٌ مِنَ الوَحْدَةِ وَ الْوَحْدَةُ خَيرٌ مِنْ جَليسِ السُّوءِ وَ اِمْلاءُ الْخَيْرِ خَيْرٌ مِنَ السُّكُوتِ وَ السُّكُوتُ خيرٌ مِنْ اِمْلاءِ الشَّرِّ.
همنشين شايسته و خوب، بهتر از تنهايى است و تنـهايـى بهـتر از همنـشين بـد اسـت. يـاد دادن نيـكى بهـتر از سـكوت است و سكوت، بهتر از ياد دادن بدى است. [بحارالانوار، ج 74 ص 84]
8. منزلت کسب علم
مَن تَعَلََّمَ باباً مِنَ العِلمِ عَمَّن یَثِقُ بِهِ کانَ أفضَلَ مِن أن یُصَلِّيَ ألفَ رَکعَةٍ.
هر کس بابی از علم را از فرد مورد اعتمادش بیاموزد، برتر از آن است که هزار رکعت نماز بگزارد.(وسائل الشیعه، ج 27، ص 27)
9. زدودن گناهان مؤمن
ما أصابَ المؤمنَ مِن نَصَبٍ و لا وَصَبٍ و لا حَزَنٍ حتّى الهَمُّ يُهِمُّهُ إلاّ كَفَّرَ اللّه ُ بهِ عَنهُ مِن سيّئاتِهِ.
10. پُرارج‌ترین مردم
أعظَمُ النّاسَ قَدْراً مَنْ تَرَكَ ما لا يَعْنِيهِ.
پُرارج‌ترین مردم كسی است كه آنچه را که به او مربوط نیست رها کند.(نهج الفصاحه ص 68ح 355)
11. خوش‌اخلاقی
إنَّ العَبْدَ لَيُدْرِكُ بِحُسْنِ خُلْقِهِ دَرَجَةَ الصَّائِمِ القَائِم ِ.
بنده با خوش‌اخلاقی به مقام روزه‌گیر شب‌زنده‌دار می‌رسد.(بحار الأنوار، ج 71، ص 373)
12. بهشت
مَنْ أدَّی إلی اُمَّتِي حَدیثاً یُقامُ بِهِ سُنَّةٌ أو یُثْلَمُ بِهِ بِدْعَةٌ فَلَهُ الجَنَّةُ.
هر کس به امّت من حدیثی رسانَد که به سبب آن سنّتی بر‌پا شود یا در بدعتی رخنه افتد، بهشت از آنِ او خواهد بود.(میزان الحکمه، ح 3340)
13. داناترین مردم
أعْلَمُ النّاسِ مَن جَمَعَ عِلْمَ النّاسِ إلی عِلْمِهِ.
داناترین مردم كسی است كه دانش ديگران را به دانش خود بيفزايد.(نهج الفصاحه، ص 69 ، ح360)
14. خط زیبا
الْخَطُّ الْحَسَنُ يَزيدُ الْحَقَّ وَضَحاً.
خط زیبا بر جلوۀ حق می افزاید.(کنزالعمّال، ح 29304)
15. شریک
الْمُسْلِمُونَ شُرَکاؤٌ في ثَلاثٍ: في الْمٰاءِ وَ الْكَلَإِ وَ النّارِ.
مسلمانان در سه چیز شریکند: آب، مرتع، آتش (سوخت). (میزان الحکمة، ح 9634)
16. دنيادوستی
لَيْسَ مِنْ حُبِّ الدُّنْيَا طَلَبُ مَا يُصْلِحُكَ.
جستن آنچه مايۀ سامان “زندگی” توست، نشانۀ دنيادوستی نيست. (كنزالعمّال: ح5339)
17. شهید
مَن قُتِلَ دُونَ مٰالِهِ فَهُوَ شَهيدٌ.
هرکه در راه “حفظ” مالش کشته شود، شهید است.(دعائم الإسلام، ج1، ص398)
18. زمان یادگیری
أفٍّ لِكُلِّ مُسْلِمٍ لا يَجْعَلُ في كُلِّ جُمُعَةٍ يَوْماً يَتَفَقَّهُ فيهِ أمْرَ دينِهِ وَيَسْألُ عَنْ دينِهِ.
وای بر مسلمانی که در هر جمعه، زمانی را برای یادگیری و پرسش از امور دینی خویش اختصاص ندهد. (بحار الأنوار، ج 1، ص 176)
19. مدارا کردن با مردم
مُداراةُ النّاسِ نِصْفُ الإیمانِ، وَ الرِّفقُ بِهِْم نِصْفُ العَیْشِ.
مدارا کردن با مردم نيمى از ایمان است و ملاطفت با آنان نيمى از زندگی.(کافی، ج 2، ص 117)
20. اساس اسلام
لِكُلِّ شَيْءٍ أسَاسٌ وَ أسَاسُ الإِسْلامِ حُبُّنا أهْلَ البَيْتِ.
هر چيزی اساس و پايه‌ای دارد و اساس اسلام، محبت ما اهل بیت است(كافی، ج 2، ص 45)
21. دانشمندان
العُلَماءُ مَصابیحُ الأرضِ و خُلَفاءُ الأنبیاءِ و وَرَثَتي و وَرَثَةُ الأنبِیاءِ.
دانشمندان، چراغهای زمین، جانشینان پیامبران، وارثان من و وارثان پیامبرانند. (نهج الفصاحه، ح 2014)
22. صدقه
تَصَدَّقُوا وَداوُوا مَرْضاکُمْ بِالصَّدَقَةِ
صدقه دهید و مریضان خود را با صدقه درمان کنید.(کنز العمال، ج 6، ص 371)
23. نیکی
فَوقَ کُلِّ بِرٍّ بِرٌّ حَتَّی یُقْتَلَ الرَّجُلُ في سَبیلِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ فَلَیْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ.
بالای هر نیکی، نیکی دیگری است، مگر كشته شدن در راه خداوند عزّ و جلّ ؛ که هيچ نيكی بالاتر از آن نیست. (بحار الأنوار، ج 2، ص 156)
24. خواری نادانی
مَنْ لَمْ يَصْبِرْ عَلیَ ذُلِّ التَّعَلُّمِ ساعَةً، بَقِیَ في ذُلِّ الْجَهْلِ أبَداً.
آنكه ساعتی، خواری فراگرفتن علم را تحمّل نكند، برای هميشه در خواری نادانی خواهد ماند.(بحار الأنوار، ج 1، ص 77)
25. سبک شمردن نماز
لَيْسَ مِنِّي مَنِ اسْتَخَفَّ بِصَلاتِهِ، لا يَرِدُ عَلَيَّ الْحَوْضَ لا وَاللهِ.
آن که نمازش را سبک بشمارد از من نیست، به خدا سوگند در قیامت کنار حوض “کوثر” بر من وارد نمی‌شود.(من لا يحضره الفقيه، ج 1، ص 206)
26. حیله‌گر
لایَدخُلُ الجَنّةَ خِبٌّ ولا خائِنٌ.
هيچ حيله‌گر و خيانت كارى به بهشت نمی رود. (کنزالعمال: 43777)
27. تربیت فرزند
أكْرِمُوا أوْلادَكُم وَأحْسِنُوا آدابَهُم يُغْفَرْ لَكُمْ.
به فرزندان خود احترام بگذارید و آنها را نیکو تربیت کنید تا مورد غفران پروردگار قرار گیرید.(بحارالأنوار، ج 104، ص 95)
28. نگاه به نامحرم
النظرة سهمٌ من سهام إبليسَ مسمومة من تركها من خوف اللهِ جلَّ وعزَّ أثابه الله إيماناً يجد حلاوته في قلبه
یعنی نگاه به نامحرم تیری از تیرهای زهرآگین شیطان است، هر کس به پاس حرمت الهی آن را ترک کند، خدا ایمانی به او میدهد که شیرینی آن را در دل احساس می‌نماید. (بحارالأنوار جلد 104 صفحه 38)
29. ضرر
لا ضَرَرَ وَلا ضِرارَ.
زیان‌رساندن به خود و به دیگران ممنوع است. (کافی، ج 5 ، ص 292)
30. سخت کوش ترین مردم
أشَدُّ النّاسِ اجْتِهاداً مَن تَرَکَ الذُّنوبَ.
سختكوش‌ترين مردم كسى است كه گناهان را فرو گذارد.(امالی صدوق، ص 28)
31. مؤمن برتر
المؤمن الذي يخالط الناس ويصبر علی اذاهم أعظم اجرا من المؤمن الذي لا يخالط الناس ولا يصبر علی اذاهم .
مؤمني كه با مردم معاشرت كند و بر آزارشان صبر كند، از مؤمني كه با مردم نمی جوشد و آزارشان را تحمل نمی کند، برتر است.(سنن ابن ماجه ، كتاب الفتن ، ح 4022)
32. نماز شب
رَکْعَتانِ فِي جَوْفِ اللَّیْلِ أحَبُّ إلَيَّ مِنَ الدُّنْیا وَما فِیهَا.
دو رکعت نماز در دل شب نزد من محبوب‌تر است از دنیا و آنچه در آن است. (علل الشرائع، ص 138)
33. كفّاره گناهان
ساعاتُ الهُمومِ ساعاتُ الكفّاراتِ ، و لا يَزالُ الهَمُّ بالمؤمنِ حتّى يَدَعَهُ و ما لَهُ مِن ذَنبٍ .
لحظات نگرانى و اندوه ، لحظات كفّاره گناهان است ؛ اندوه و نگرانىِ خاطر، پيوسته با مؤمن هست و زمانى رهايش مى كند كه از گناهان پاك شده باشد .[بحار الأنوار : 67/244/83 .]
34. اندوه مذموم
إنّ مِنَ الذُّنوبِ ذُنوباً لا يُكَفِّرُها صلاةٌ و لا صومٌ . قيلَ : يا رسـولَ اللّه ِ ، فما يُكَفِّرُها ؟ قالَ : الهُمُومُ في طَلَبِ المَعيشَةِ .
در ميان گناهان گناهانى هست كه هيچ نماز و روزه اى آنها را نمى زدايد . عرض شد : اى رسول خدا! پس چه چيز آنها را زدايد؟ فرمود: اندوه براى كسب گذران زندگى .[الدعوات : 56/141 .]
35. زایل شدن گناهان
إذا كَثُرَت ذُنوبُ المؤمِنِ و لم يَكن لَهُ مِن العَمَلِ ما يُكَفِّرُها ابتَلاهُ اللّه ُ بالحُزنِ لِيُكَفِّرَها بهِ عَنهُ .
هر گاه گناهان مؤمن زياد شود و او را عملى نباشد كه آن گناهان را پاك گرداند ، خداوند او را به اندوه مبتلا سازد، تا بدان سبب گناهانش را بزدايد. [الدعوات : 120/288 .]
36. تربیت فرزند
اَدِّبوا اَوْلادَكُم عَلى حُبّى و حُبِّ اَهلِ بَيتى وَ القرآنِ.
پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله فرمود: فرزنـدان خـود را بـا محـبت مـن و محبت اهل بيت من و محبت قرآن تربيت كنيد. [احقاق الحق 18/498]
37. ولایت امر
اِسْمَعُوا وَ اَطيعُوا لِمَنْ وَلاّهُ اللّه ُ الأَمْرَ، فَـاِنَّـهُ نِظـامُ الأسـلامِ.
از كسى كه خداوند به او «ولايت امر» داده است، حرف شنوى و اطاعـت داشـته باشـيد، چرا كه اين اطاعت، نظام بخِش اسلام است. [امالى مفيد، ص 14]
38. سودمندی محبّت اهل بيت
حُبّى و حُبُّ اَهْلِ بَيْتى نافِعٌ فى سَبْعَةِ مَواطِنَ اَهْوالُـهُنَّ عَظيـمَةٌ: عِنْـدَ الوَفـاةِ و فِى الْقـَبْـرِ وَ عِنْدَالنُّشُورِ وَ عِنْدَالِكتابِ وَ عِنْدَ الحِسابِ وَ عِنْدَ المـيزانِ وَ عِنْدَ الصِّراطِ.
محبّت من و محبّت اهل بيـت من در هـفت جا كـه هراس آنها بسيار بزرگ است، سودمند است: ۱ـ هنگام مرگ، ۲ـ در قبر، ۳ـ هنگام برانگيخته شدن، ۴ـ هنگام دريافت نامه اعمال، ۵ـ هنگام حسابرسى، ۶ـ هنگام سنجش اعمال، ۷ـ هنگام عبور از صراط. [امالى صدوق، ص 18]
39. شرط مسلمانی
مَنْ اَصْبَحَ لا يَهْتَمُّ بِاُمُورِ الْمُسلمِينَ فَلَيْسَ مِنْهُمْ، وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً يُنادى يا لَلْمُسلمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ.
هركس صبح كند، در حالى كه به كارهاى مسلمانان اهميّتى نمى دهد (و به فكر مسلمين نيست)، او از آنان نيست. و هركس بشنود كه كسى مسلمانان را به كمك فرا مى خواند ولى پاسخش ندهد، مسلمان نيست. [وسائل الشيعه، ج 11 ص 559]
40. جهاد با نفس
اِنَّ رَسُولَ اللّه ِ صلي الله عليه و آله بَعَثَ بِسَريّةٍ فَلَمّا رَجَعُوا قالَ: مَرْحَبا بِقَوْمٍ قَضَوْا الجِهادَ الأصْغَرَ وَ بَقِىَ لَهُـمُ الْجِـهادُ الأكْبَرُ. قيلَ: يا رَسُولَ اللّه ! وَ مَا الجِهادُ الأكْبَرُ؟ قالَ: جِهادُ النَّفْسِ.
راوي رسول خدا صلي الله عليه و آله گروهى را در پى يك مأموريت نظامى (سَريّه) فرستاد. چون بازگشتند، فرمود: درود بر گروهى كه «جهاد كوچك» را انجام دادند و جهاد بزرگتر براى آنان باقى مانده است. گفتند: اى رسول خدا، جهاد بزرگتر چيست؟ فرمود: جهاد با نفس. [الاختصاص، ص 240]
