در این نوشته به بررسی موضوع برترین عمل می پردازیم:
وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْأَعْمَال[۱]
برای ارتقای کیفی یک عمل معیارهایی وجود دارد که به شش مورد از این معیارها اشاره کردیم مانند معرفت، استواری عمل، سختی عمل، زهد و…؛ که هر عملی با این معیارها تلفیق شود به بهترین عمل ارتقاء پیدا خواهد کرد.
اکنون این نکته تذکر داده می‌شود که برخی از اعمال جدای از معیارهای شش گانه و به خودی خود، امتیاز و برتری ویژه‌ای نسبت به دیگر اعمال دارند و البته اگر با آن معیارهای شش گانه همراه شوند ارتقای کیفی فوق العاده‌ای خواهند یافت. به برخی ار اعمالی که چنین ویژگی مهمی دارند اشاره می‌کنیم:
محبت اهل بیت علیهم السلام
از جمله اعمالی که برتری ویژه‌ای بر دیگر اعمال دارد محبت اهل بیت علیهم السلام است. امام صادق علیه السلام می‌فرماید:
إِنَّ فَوْقَ كُلِّ عِبَادَةٍ عِبَادَةٌ وَ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ أَفْضَلُ عِبَادَة[۲]
بالاتر از هر عبادتی عبادت دیگری هست تا برسد به محبت اهل بیت که بالاتر از محبت اهل بیت هیچ عبادتی نیست.
خودِ این محبت امتیاز «أفضل الأعمال» را داراست، حال اگر با آن معیارهای شش گانه نیز همراه شد، امتیاز ویژه و فوق العاده‌ای خواهد داشت.
شهادت
از دیگر اعمالی که برتری ویژه‌ای بر دیگر اعمال دارد، شهادت در راه خداست. رسول اکرم صلوات الله علیه می‌فرماید:
فَوْقَ كُلِ بِرٍّ بِرٌّ حَتَّى يُقْتَلَ الرَّجُلُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَإِذَا قُتِلَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَيْسَ فَوْقَهُ بِرٌّ.[۳]
بالاتر از هر کار نیکی، کار نیک دیگری وجود دارد تا رسیدن به درجه شهادت که دیگر بالاتر از آن درجه‌ای نیست.
شادکردن مؤمن
از جمله اعمالی که برتری ویژه‌ای بر دیگر اعمال دارد، شاد کردن مؤمن است. امام باقر علیه السلام می‌فرماید:
مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِنِ[۴]
هیچ عبادتی بالاتر از شاد کردن دل مؤمن نیست، این که انسان کاری انجام بدهد، مشکل یا گره‌ای از کار کسی باز کند که سبب شادی او بشود؛ این بالاترین عبادت است.
مجموعه این روایات در ذیل عنوان «عمل» در کتاب میزان الحکمه ارائه شده است. این دسته از اعمال خود امتیاز ویژه‌ای دارند و البته اگر با معیارهای شش گانه و خصوصیات کیفی که قبلاً گذشت همراه شود، حُسن این عمل به منتهی درجه خواهد رسید.
________________________________________
[۱]. الصحيفة السجادية، ص۹۳، الدعاء۲۰.
[۲]. المحاسن، البرقی، ج۱، ص۱۵۰.
[۳]. الخصال، شیخ صدوق، ج۱، ص۹، ح۳۱.
[۴]. الكافي (ط – الإسلامية)، کلینی، ج۲، ص۱۸۸.
