در اینجا به بررسی موضوع لزوم دوراندیشی در انجام کارها در حدیثی از امام صادق علیه السلام می پردازیم:
عَنْ علیّ بنِ ابراهِیم عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام):
قَالَ إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ ص فَقَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِي فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَهَلْ أَنْتَ مُسْتَوْصٍ إِنْ أَنَا أَوْصَيْتُكَ حَتَّى قَالَ لَهُ ذَلِكَ ثَلَاثاً وَ فِي كُلِّهَا يَقُولُ لَهُ الرَّجُلُ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ. [۱]
در جلسه قبل روایتی در مورد «أناة» یا همان درنگ کردن در کارها خواندیم. از جمله روایاتی که به نحوی، به درنگ کردن و تأنّی در کارها توصیه می‌فرماید، این روایت است که در آن امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که مردی آمد خدمت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و عرض کرد: تقاضا می‌کنم مرا توصیه‌ای بفرمایید.
حضرت برای این که بر عمل به این توصیه تأکید نماید، فرمود: اگر توصیه کنم آیا عمل می‌کنی؟ عرض کرد بله یا رسول الله! عمل می‌کنم. بعد از آنکه سه مرتبه این جمله را تکرار کرد و از وی اقرار گرفت، فرمود: وصیت می‌کنم به تو که وقتی تصمیم می‌گیری کاری انجام دهی، عجله نکن و زود تصمیم نگیر، بلکه در مورد عاقبت آن کار فکر کن که انجام این کار یا گفتن این سخن چه نتیجه ای دارد.
آیا زیان دارد یا سودمند است؟ پس از این دوراندیشی اگر دیدی کار درستی است انجام بده؛ و اگر دیدی کار نادرستی است آن را ترک کن.
پی نوشت:
[۱].الكافي، الشیخ الکلینی، ج : ۸ ص : ۱۴۹.
