به گزارش مجله ثاقب به موضوع پدران و مادران در دیدگاه امام رضا (علیه السلام) نیم نگاهی می اندازیم:
امام رضا علیه السلام:
حَرَّمَ اللّه‌ُ عقوقَ الوالدَینِ لِما فیه من الخُروج من التوفیقِ لِطاعَهِ‌اللّه‌ِ – عزوجلّ -… و ترکِ التَّربیةِ بِعلّةِ ترکِ الولدِ بِرَّهما.
خداوند نافرمانى (و آزار) پدر و مادر را ممنوع کرد، براى این که از فرمانبرى خداى بزرگ محروم نگردد… (نیز) تربیت فرزندان (از سوى پدر و مادر) رها نشود، چون فرزندان نیکى را نسبت بدانان رها مى کنند.
در این سخن دو زیان از زیان هاى آزار پدر و مادر مطرح گشته است. (بحارالأنوار- ۷۴/۷۴)
نخست، این کار نافرمانى از خداى بزرگ را موجب مى شود، و دیگر این که از مهر و محبت پدر و مادر نسبت به فرزند مى کاهد و این زمینه اى مى‌شود براى رها کردن فرزند و بى توجهى به رشد و تربیت او.
امام رضا علیه السلام :
بِرُّالوالدینِ واجبُ و ان کانا مُشرکینِ، ولا طاعةَ لَهما فى مَعصیهِ‌اللّه -عزّوجلّ.(عیون اخبارالرضاع ۲/۱۲۴.)
نیکى به پدر و مادر واجب است اگر چه مُشرک باشند، و (تنها) در معصیت خداوند از آنان نباید پیروى کرد.
این مرز بالاى احترام به مادر و پدر است، زیرا که عقیده توحیدى نیز در آن تاثیرى ندارد، و شرک نیز آن تکلیف را از دوش انسان بر نمى دارد.
امام رضا علیه السلام :
مُعمّربن خلاّد مى گوید: به امام رضا(علیه السلام) گفتم: اَدعوا لوالدىَّ اذا کانا لا یعرفانِ الحقَّ؟ قال: اُدعُ لهما و تَصدَّق عنهما، و ان کانا حَیینِ لا یعرفانِ الحقَّ، فَدارهما. فانّ رسول اللّه(صلی الله علیه) قال: انّ اللّه بَعَثَنى بالرَّحمةِ لا بالعُقوقِ.(وافى ۵/۴۹۸.)
آیا براى پدر و مادرم دعا کنم، با اینکه حق را نمى شناسند (و باور ندارند)؟ امام فرمود: براى آنها دعا کن، و براى آنها صدقه بده. و اگر زنده بودند و حق را نمى شناختند با ایشان مدارا کن؛ زیرا پیامبر خدا فرموده است: خداوند مرا براى رحمت (و مهربانى میان مردم) برانگیخته است نه براى آزار رسانى (و نامهربانى).
در تعالیم اسلامى برترین کار و عمل جهاد در راه خداست، و برتر از آن کارى وجود ندارد. با وجود این، ساعتى انس با مادر، و در خدمت او به سر بردن، برتر از یک سال جهاد شمرده است، آن هم جهاد در رکاب پیامبر (صلی الله علیه).
پیامبر (صلی الله علیه): مردى نزد پیامبر آمد و گفت من جوانى پرنشاط (و قدرتمند) هستم، و جهاد را دوست دارم؛ لیکن مادرى دارم که جهاد را خوش ندارد. پیامبر(صلی الله علیه) فرمود: بازگرد و نزد مادرت بمان. سوگند به خدایى که مرا به پیامبرى برانگیخت، یک شب در کنار مادر بودن براى تو، از یک سال جهاد در راه خدا بهتر است.(کافى ۲/۱۶۳.)
