در مجله فرهنگی دینی ثاقب ۴۰ حدیث جالب و زیبا از پیامبر أعظم صلوات الله علیه می خوانید:
۱.بهترین ارث
ما وَرَّثَ والِدٌ وَلَدَهُ أفضَلَ مِن أدَبٍ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هیچ پدری، میراثی برتر از ادب به فرزندش نداده است.(کنز العمّال: ج ۱۶ ص ۴۶۰ ح ۴۵۴۳۵، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۲)
۲.پرهیز از تحقیر دیگران
لا تُحَقِّرَنَّ أحَدا مِنَ المُسلِمینَ، فَإِنَّ صَغیرَهُم عِندَ اللّهِ کبیرٌ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هرگز هیچ یک از مسلمانان را کوچک مشمار؛ زیرا کوچک آنان نیز، در نزد خداوند، بزرگ است.(تنبیه الخواطر: ج ۱ ص ۳۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۶)
۳.هر چه برای خود نمی پسندی برای دیگران هم نپسند
أعدَلُ النّاسِ مَن رَضِی لِلنّاسِ ما یرضی لِنَفسِهِ، وکرِهَ لَهُم ما یکرَهُ لِنَفسِهِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: عادل ترینِ مردم، کسی است که برای مردم، آن چیزی را می پسندد که برای خود می پسندد، و برای آنها خوش ندارد، آنچه را برای خود خوش ندارد.(کتاب من لا یحضره الفقیه: ج ۴ ص ۳۹۵ ح ۵۸۴۰، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۶)
۴.مؤمن حقیقی
مَن واسَی الفَقیرَ مِن مالِهِ، وأنصَفَ النّاسَ مِن نَفسِهِ، فَذلِک المُؤمِنُ حَقّا.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس فقیر را در مال خود شریک گرداند و با مردم به انصاف رفتار کند، او مؤمن حقیقی است.(الکافی: ج ۲ ص ۱۴۷ ح ۱۷ ، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۴)
۵.امانت داری
لا إیمانَ لِمَن لا أمانةَ لَهُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: کسی که امانت دار نیست، ایمان ندارد.(النوادر للراوندی: ص ۹۱ ح ۲۷، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۰۲)
۶.زیرک ترین زیرکان
أکیسُ الکیسِینَ مَن حاسَبَ نَفْسَهُ وعَمِلَ لِما بَعدَ المَوتِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: زیرک ترینِ زیرکان، کسی است که از نفْس خویش حساب بکشد و برای بعد از مرگ کار کند.(بحار الأنوار: ج ۷۰ ص ۶۹ ح ۱۶، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۱۶)
۷.خوبی در حق کسی که بدی کرده
أحْسِنْ إلی مَن أساءَ إلَیک.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: به کسی که در حقّ تو بدی کرده است، خوبی کن.(کنز الفوائد: ج ۲ ص ۳۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۲۴)
۸.رحم به عزتمند خوارشده و توانگر تهی دست شده
اِرحَمُوا عَزیزا ذَلَّ، وغَنِیا افتَقَرَ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: به عزیزی که خوار شده و توانگری که تهی دست شده است، رحم کنید. (قرب الإسناد: ص ۶۶ ح ۲۱۰، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۴۲)
۹.نتیجه دل کندن از دنیا
الزُّهدُ فِی الدُّنیا یریحُ القَلبَ وَالبَدَنَ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: دل کندن از دنیا، جان و تن را آسوده می سازد. الخصال: ص ۷۳ ح ۱۱۴، (حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۶۴)
۱۰.معنای صدقه
کلُّ مَعروفٍ صَدَقةٌ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کار نیکی، صدقه است. (الخصال: ص ۱۳۴ ح ۱۴۵، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۳۸)
۱۱.هزینه کردن به اندازه وسع
إنَّ المُؤمِنَ یأخُذُ بِأَدَبِ اللّهِ عز و جل؛ إذا وَسَّعَ عَلَیهِ اتَّسَعَ، وإذا أمسَک عَلَیهِ أمسَک.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: همانا مؤمن، به ادب خداوند عز و جل رفتار می کند؛ هر گاه خدا به “زندگی “او گشایش بدهد، او گشاده دستی می کند، و هر گاه بر او تنگ بگیرد، او نیز دست نگه می دارد.(الکافی: ج ۴ ص ۱۲ ح ۱۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۱۰)
۱۲.برترین صدقه
ما مِن صَدَقةٍ أفضلَ مِن قَولِ الحَقِّ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هیچ صدقه ای، برتر از گفتنِ حق نیست. (کنز العمّال: ج ۶ ص ۴۱۵ ح ۱۶۳۲۴، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۴۴)
۱۳.سکوت
علَیک بطُولِ الصَّمتِ فإنّهُ مَطرَدَةٌ لِلشَّیطانِ، وعَونٌ لک علی أمرِ دِینِک.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: بر تو باد خاموشی بسیار! چرا که آن، موجب طرد شیطان است و در کار دینَت، یاور تو. (الخصال: ص ۵۲۶ ح ۱۳، حکمتنامه پیامبر اعظم(صلی الله علیه)، جلد ۸صفحه: ۲۶۰)
۱۴.گذشت
مَن عَفا عِندَ قُدرَةٍ عَفا اللّهُ عَنهُ یومَ العَثرَةِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس هنگام قدرت “بر انتقام”، گذشت کند، خداوند در روز لغزش، از او در می گذرد.(کنز العمّال: ج ۳ ص ۳۷۷ ح ۷۰۲۳، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۷۶)
۱۵.اجر قرض بیش از صدقه
دَخَلَ رجُلٌ الجَنَّةَ فرَأی مَکتوبا علی بابِها: الصَّدقَةُ بعَشرِ أمثالِها، والقَرضُ بثَمانیةَ عَشَرَ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: مردی وارد بهشت شد. دید که بر درِ آن، نوشته است: ”ثواب” صدقه، ده برابرِ آن است و “ثواب” قرض دادن، هجده برابر. (الترغیب والترهیب: ج ۲ ص ۴۰ ح ۳، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۸۴)
۱۶.فشار نیاوردن به بدهکار تنگ دست
کما لایحِلُّ لِغَریمِک أن یمطُلَک وهُو مُوسِرٌ، فکذلک لا یحِلُّ لک أن تُعسِرَهُ إذا عَلِمتَ أ نّهُ مُعسِرٌ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: همچنان که بدهکار تو، اگر توانگر باشد، روا نیست در پرداخت بدهی اش به تو تعلّل ورزد، بر تو نیز روا نیست که اگر بدانی تنگ دست است، او را تحت فشار قرار دهی. (ثواب الأعمال: ص ۱۶۷ ح ۵، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۲۹۰)
۱۷.آرامش و وقار
علَیکم بالسَّکینَةِ والوَقارِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: بر شما باد آرامش و وقار! (کنز العمال: ج ۳ ص ۲۵۲ ح ۶۴۰۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۳۳۸)
۱۸.تواضع
إنّ التَّواضُعَ یزیدُ صاحِبَهُ رِفعَةً، فتَواضَعُوا یرفَعْکمُ اللّهُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: همانا فروتنی، بر بلندمرتبگی (رفعتِ) صاحب خود می افزاید. پس فروتن باشید تا خداوند، شما را مرتبه بلند بخشد. (الکافی: ج ۲ ص ۱۲۱ ح ۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۳۴۶)
۱۹.از بین برنده ی کینه
تَهادُوا فإنَّها تَذهَبُ بالضَّغائنِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: به یکدیگر هدیه دهید؛ زیرا هدیه، کینه ها را می برد. (الکافی: ج ۵ ص ۱۴۴ ح ۱۴، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۳۶۶)
۲۰.اندوه طولانی برای لحظه ای خوشی
رُبَّ شَهوَةِ ساعَةٍ تُورِثُ حُزنا طَویلاً.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: چه بسیار شهوتی که ساعتی بیش نپاید؛ امّا اندوهی طولانی در پی آرَد. (الأمالی للطوسی: ص ۵۳۳ ح ۱۱۶۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۳۹۰)
۲۱.شجاع ترین مردم
أشجَعُ النّاسِ مَن غَلَبَ هَواهُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: شجاع ترینِ مردم، کسی است که بر هوس خود چیره آید. (معانی الأخبار: ص ۱۹۵ ح ۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۳۹۶)
۲۲.داروی گناهان
لِکلِّ داءٍ دواءٌ، ودواءُ الذُّنوبِ الاستِغفارُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر دردی را دارویی است و داروی گناهان، استغفار است. (ثواب الأعمال: ص ۱۹۷ ح ۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۴۶)
۲۳.بیماری و پاک شدن گناهان
السُّقمُ یمحُو الذُّنوبَ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: بیماری، گناهان را پاک می کند. (جامع الأحادیث: ص ۸۵، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۴۸)
۲۴.پاک شدن گناهان با کمترین رنج
ما أصابَ المؤمنَ مِن نَصَبٍ ولا وَصَبٍ ولا حَزَنٍ حتّی الهَمُّ یهِمُّهُ إلّا کفَّرَ اللّهُ بهِ عَنهُ مِن سیئاتِهِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هیچ رنج و درد و اندوه و حتّی نگرانی خاطری به مؤمن نمی رسد، جز این که خداوند، بِدان، گناهانش را می زداید. تحف العقول: ص ۳۸، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۵۰
۲۵.کار خوب پس از کار بد
إذا عَمِلتَ سیئةً فَاعمَلْ حَسَنةً تَمْحوها.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر گاه کار بدی کردی، کار خوبی انجام بده، که آن، بدی را پاک می کند. الأمالی للطوسی: ص ۱۸۶ ح ۳۱۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۵۲
۲۶.خدمت به خانواده
خِدمَةُ العِیالِ کفّارَةٌ لِلکبائرِ، وتُطفئُ غَضَبَ الرَّبِّ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خدمت کردن به خانواده، کفّاره گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو می نشاند.جامع الأخبار: ص ۲۷۶ ح ۷۵۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۵۴
۲۷.خوشا به حال این شخص
طوبی لِمَن صَلُحَت سَریرَتُهُ، وحَسُنَت عَلانِیتُهُ، وعَزَلَ عَنِ النّاسِ شَرَّهُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خوشا به حال کسی که باطنش صالح و ظاهرش نیکو باشد و شرّ خود را از مردم بر کنار دارد ! الأمالی للطوسی: ص۵۳۹ ح۱۱۶۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۸۰
۲۸.آزردن پدر و مادر
مَن آذی والِدَیهِ فَقَد آذانی، ومَن آذانی فَقَد آذَی اللّهَ، ومَن آذَی اللّهَ فَهُوَ مَلعونٌ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس پدر و مادرش را بیازارد، مرا آزار داده است و هر کس مرا آزار دهد، خدا را آزار داده است و هر کس خدا را آزار دهد، ملعون است. مستدرک الوسائل: ج ۱۵ ص ۱۹۳ ح ۱۷۹۷۸، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۸۰
۲۹.آزار به همسر
أیمَا امرَأَةٍ آذَت زَوجَها بِلِسانِها لَم یقبَلِ اللّهُ عز و جل مِنها صَرفا ولا عَدلاً ولا حَسَنَةً مِن عَمَلِها حَتّی تُرضِیهُ؛ وإن صامَت نَهارَها وقامَت لَیلَها وأعتَقَتِ الرِّقابَ وحَمَلَت عَلی جِیادِ الخَیلِ فی سَبیلِ اللّهِ، وکانَت فی أوَّلِ مَن یرِدُ النّارَ، وکذلِک الرَّجُلُ إذا کانَ لَها ظالِما.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر زنی که با زبان خود، شوهرش را آزار دهد، خداوند عز و جل از او هیچ توبه و فِدْیه ای و هیچ عمل نیکی را نمی پذیرد تا آن گاه که شوهرش را راضی کند، گرچه روزها را روزه بگیرد و شب ها را عبادت کند و بنده ها آزاد کند و اسبان تیز تک “برای جهاد”، در راه خدا تجهیز کند. او جزو نخستین کسانی است که به آتش در می آیند. همچنین است مرد، اگر به زنش ستم کند. کتاب من لایحضره الفقیه: ج ۴ ص ۱۴ ح ۴۹۶۸، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۴۹۸
۳۰.بخل
أقلُّ النّاسِ راحةً البخیلُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: کم آسایش ترینِ مردم، بخیل است. معانی الأخبار: ص ۱۹۵ ح ۱، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۱۸
۳۱.انسان بی کاره
إنَّ اللّهَ یبغِضُ الصَّحیحَ الفارِغَ، لا فی شُغلِ الدنیا ولا فی شُغلِ الآخِرَةِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خداوند از شخص تن درستِ بیکاره که نه سرگرم کارِ دنیاست و نه سرگرمِ کار آخرت، نفرت دارد.
شرح نهج البلاغة: ج ۱۷ ص ۱۴۶، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۲۸
۳۲.تهمت
مَن بَهَتَ مؤمنا أو مؤمنةً أو قالَ فیهِ ما لیسَ فیهِ أقامَهُ اللّهُ یومَ القیامةِ علی تَلٍّ مِن نارٍ حتّی یخرُجَ مِمّا قالَهُ فیهِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس به مرد یا زن مؤمنی، تهمت بزند یا درباره او چیزی بگوید که از آن مبرّاست، خداوند در روز رستاخیز، وی را بر تلّی از آتش نگه می دارد، تا این که از “کیفرِ” آنچه درباره او گفته است، خارج شود. عیون اخبار الرضا(علیه السلام): ج ۲ ص ۳۳ ح ۶۳، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۳۲
۳۳.سرزنش گناهکار پس از توبه
مَن عَیرَ أخاهُ بِذَنبٍ قَد تابَ مِنهُ لَم یمُتْ حَتّی یعمَلَهُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس برادر خود را برای گناهی که از آن توبه کرده است، سرزنش کند، نمی میرد تا خود، آن گناه را مرتکب شود. تنبیه الخواطر: ج ۱ ص ۱۱۳، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۳۸
۳۴.پوشاندن زشتکاری دیگران
مَن سَتَرَ عَلی مُؤمِنٍ فاحِشَةً فکأنَّما أحیا مَوؤودَةً.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس زشتکاری مؤمنی را بپوشاند، چنان است که دختر زنده به گور شده ای را نجات داده باشد. کنز العمّال: ج ۳ ص ۲۴۹ ح ۶۳۸۸، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۴۰
۳۵.مشغول شدن به عیوب خود مانع عیبجویی
طوبی لِمَن مَنَعَهُ عَیبُهُ عَن عُیوبِ المُؤمِنینَ مِن إخوانِهِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خوشا به حال آن که عیب خودش، او را از پرداختن به عیب های برادران مؤمنش باز دارد! بحار الأنوار: ج ۷۷ ص ۱۲۶ ح ۳۲، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۴۲
۳۶.لقمه حرام و عدم پذیرش نماز
مَن أکلَ لُقْمَةً مِن حَرامٍ لَم تُقْبَلْ لَهُ صلاةٌ أرْبَعینَ لَیلةً.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: هر کس یک لقمه حرام بخورد، تا چهل شب، نمازی از او پذیرفته نمی شود. کنز العمّال: ج ۴ ص ۱۵ ح ۹۲۶۶، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۵۰
۳۷.خوش رویی
حُسنُ البِشْرِ یذهَبُ بالسَّخیمَةِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خوش رویی، کینه را می بَرد.تحف العقول: ص ۴۵، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۶۲
۳۸.لعنت خدا بر دست اندرکاران شراب
لَعنَ اللّهُ الخَمرَ، وعاصِرَها، وغارِسَها، وشارِبَها، وساقِیها، وبائعَها، ومُشْتَرِیها، وآکلَ ثَمَنِها، وحامِلَها، والمَحْمولَةَ إلَیهِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: خداوند، شراب و شرابگیر و آن را که درختی برای تهیه شراب بکارد و شرابخوار و ساقی شراب و شراب فروش و خریدار شراب و کسی که پول شراب فروشی را بخورد و کسی که آن را حمل کند و کسی را که شراب برایش حمل شود، لعنت کرده است. الأمالی للصدوق: ص ۵۱۱ ح ۷۰۷، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله، جلد ۸ صفحه: ۵۷۴
۳۹.شرط امر به معروف و نهی از منکر
لا تَأمُر بِالمَعروفِ ولا تَنهَ عَنِ المُنکرِ حَتّی تَکونَ عالِما، وتَعلَمَ ما تَأمُرُ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: امر به معروف و نهی از منکر مکن، مگر آن که عالم باشی و بدانی که به چه، امر می کنی. الفردوس: ج ۵ ص ۶۹ ح ۷۴۸۶، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله ، جلد ۷ صفحه: ۷۰
۴۰.آموختن در خردسالی و بزرگ سالی
مَثَلُ الّذی یتَعلَّمُ فی صِغَرِهِ کالنَّقشِ فی الحَجَرِ، ومَثَلُ الّذی یتَعلَّمُ فی کبَرِهِ کالّذی یکتُبُ علَی الماءِ.
پیامبر أعظم صلوات الله علیه: حکایتِ آموختن علم در خردسالی، همچون نقشی است که روی سنگْ کنده می شود و حکایتِ کسی که در بزرگ سالی علم می آموزد، همچون کسی است که روی آب می نویسد. کنز العمّال: ج ۱۰ ص ۲۴۹ ح ۲۹۳۳۶، حکمت نامه پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله ، جلد ۷ صفحه ۱۳۶
منبع: حدیث نت
