در اینجا سخنان استاد عالی با موضوع شناخت امام رضا در سمت خدا را می خوانید:
بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي محمد و آله الطاهرين
هميشه قبل هر حرفي برايت شعر ميخوانم * * * قبولم کن من آداب زيارت را نميدانم
نمي دانم چرا اين قدر با من مهربان هستي * * * نميدانم کنارت ميزبانم يا که مهمانم
نگاهم رو به روي تو بلا تکليف ميماند * * * که از لبخند لبريزم که از گريه فراوانم
به دريا ميزنم دريا ضريح توست غرقم کن * * * در اين امواج پر شوري که من يک قطره از آنم
سکوت هر چه آيينه نمازم را تو معني نه * * * بريز آرامشي ديرينه در سينه پريشانم
تماشا ميشوي آيه به آيه در قنوت من * * * تويي شرط و شروط من اگر باري مسلمانم
اگر سلطان تويي ديگر ابايي نيست ميگويم * * * که من يک شاعر درباريام مداح سلطانم
در ادامه سخنان استاد عالی با موضوع شناخت امام رضا را می خوانید:
شريعتي: السلام عليک يا علي بن موسي الرضا سلام ميگويم به همهي هم وطنان عيد ميلاد امام رئوف مبارکتان باشد بهترينها را در اين روز بسيار پر نور در اين روز بسيار فرخنده براي همهي شما آرزو ميکنم خيلي خوش آمديد به سمت خداي امروز ما حاج آقاي عالي سلام عليکم و رحمة الله عيد شما مبارک
حاج آقا عالي: سلام عليکم بنده هم خدمت شما دوستان بزرگوار بينندگان محترم متدين سلام و عرض ادب دارم تبريک عرض ميکنم امروز را که واقعاً روز با عظمتي است روز ميلاد امام رئوف امام رضا عليه السلام را خدمت مولايمان امام زمان عليه السلام و همهي دوستان بزرگوار بيننده سلام عرض ميکنم و خدمت شما هستيم.
شريعتي: خوشحاليم در اين روز مبارک به صورت زنده و مستقيم کنار شما هستيم و بينندههاي خوبمان ان شاءالله زيارت مشهد مقدس نصيبتان باشد دوستان در مشهد هم حتما نائب الزياره ما خواهند بود ما قرار گذاشته بوديم امروز به سوالهاي بينندگان پاسخ بدهيم اما اجازه ميخواهيم که اين قرار را موکول ميکنيم به هفتهي آينده انشاءالله و هفتهي آينده به سوالات شما پاسخ ميدهند. برنامهي امروز ما يک برنامه ويژه اي است که هم رنگ و بوي امام رضا عليه السلام را خواهد داشت و هم رنگ و بوي حضرت مهدي عليه السلام.
حاج آقا عالي: بسم الله الرحمن الرحيم همان طور که همهي دوستان بزرگوار ميدانند ما ايرانيها نسبت به همهي ائمه ارادت خاص و وِيژه داريم و وظيفهمان است ولي نسبت به امام رضا عليه السلام يک ارادت ديگري است امام رضا به هر حال جوري است که همه زير سايهاش هستيم اين وجود مقدس دو سه سال بيشتر در ايران نبود سال 200 هجري وارد ايران شد سال 202 به شهادت رسيد در واقع حدود سه سال اما در عين حال به قدري برکات داشت بودن امام رضا عليه السلام در ايران که اگر آن مقداري که ما ميتوانيم بفهميم از آن برکات آن چيزهايي که نميدانيم و اسراري که در آمدن ايشان بوده و احيانا شايد در طول تاريخ بيشتر روشن شود آنها را کاري نداريم اما همان مقداري که براي ما روشن است واقعا برکات فوق العاده بود اجازه ميخواهم به يکي دو تا از اين برکات در طي برنامهي امروز انشاءالله اشاره بکنم يکي از مهمترين برکات امام رضا عليه السلام گسترش تشيع در ايران و کم کم ايران را تبديل کردن به پايگاه شيعه بلکه پايتخت شيعه بوده است و اين چيز بسيار قابل توجهي است اهل بيت عليهم السلام از همان ابتدا از زمان پيغمبر اکرم نسبت به ايرانيها واقعا عنايت داشتند لطف داشتند محبت داشتند خود ايرانيها هم نسبت به اهل بيت همين طور بود چون در آنها صفا و صميميت و تواضع و اخلاق و همه چيز را ميديدند آن تکبر و بزرگمنشي که در پادشاهان ايراني ديده بودند در طول تاريخ ايران قبل از اسلام ديده بودند يا شنيده بودند در اين خانه خبري از آن چيزها نبود از افتادگي و تواضع و صداقت بود لذا از آن اول صادقانه زانو زدند در مقابل اهل بيت پيغمبر اکرم در روايتي فرمود ايرانيها طرفداران و دوستاران ما اهل بيت هستند آيات بسياري از قرآن را اگر به تفاسير مراجعه کنيد وشان نزولش را ببينيد اشاره کرد که اين مربوط به قوم فارس است قوم سلمان است به ايراني هاست يک مورد را عرض ميکنم در سورهي محمد صلي الله عليه و آله در آيهي 38 خداوند متعال ميفرمايد )وَإِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ( اگر شما که در زمان پيغمبر هستيد دور پيغمبر را گرفتيد همان عربهايي که دور پيغمبر بودند خدا ميفرمايد اگر شما پشت کنيد به پيغمبر آن کاري که بايد انجام بدهيد را ندهيد يک قوم ديگري را به جاي شما ميآورم شما را تبديل ميکنم قوم ديگري را به جاي شما ميآورم که خدمت برساند اصحاب وقتي اين آيه نازل شد از پيغمبر سوال کردند که آن قوم ديگري که خدا در اين آيه ميگويد من ميآورم به جاي شما کيست؟ سلمان کنار پيغمبر نشسته بود پيغمبر اکرم دست به پاي او زد فرمود اين و قوم و قبيلهاش هم وطنانش بعد پيغمبر فرمود دنبالهي همين حديث است اگر لَوْ کَانَ الْإِيمَانُ مَنُوطاً بِالثُّرَيَّا لَتَنَاوَلَهُ رِجَالٌ مِنْ فَارِسَ اگر ايمان و دين در ستارهي پروين که آن زمان به عنوان مظهر دور بودن اين ستاره بوده است اگر در آن جا هم باشد ايرانيها ميروند و او را به دست ميآورند همت بلند است دنبال دين هستند روايت ديگري در کنزالعمال نقل کرده که پيغمبر فرمود اَعظَمُ النّاس نَصيباً فِي الاِسلام اَهلُ فارس بيشترين کساني که نصيب دارند در دين در وفاداري به دين در کوشا بودن در عمل به دين و در گسترش دين ايرانيها هستند. تمجيد کمي نيست بعد از رحلت پيغمبر اکرم متاسفانه تبعيض بين عرب و عجم قائل شد و نسبت به غير عربها به خصوص ايرانيها خيلي بي مهري روا ميشد در بيت المال حقوق و سهمشان خيلي کمتر بود مشاغل پست اجتماعي و کارهاي خدماتي را به ايشان ميدادند زمان خلافت اميرالمومنين عليه السلام که رسيد سال 35 هجري تقريبا حدود فرض کنيد بيست سال بعد از رحلت پيغمبر حضرت امير ورق را برگرداند مثل خود پيغمبر اکرم عنايتش به همه يکسان بود نسبت به ايرانيها که خيلي بي مهري شده بود حضرت خيلي محبت ميکرد ابن ابي الحديد در شرح نهج البلاغهاش نقل کرده که اميرالمومنين يک مرتبه خطبه ميخواند يک فردي به نام اشعث بن قيس واقعا فرد منافقي بود همان کسي بود که دخترش زن امام حسن بود که او را مسموم کرد پسرش محمد بن اشعث در کربلا جز قاتلين سيد الشهدا عليه السلام بود خودش جز خوارج بعدها شد او وقتي ديد ايرانيها دور اميرالمومنين را گرفتند کنار منبر و دور حضرت نشستند با يک تعصبي پا گذاشت روي شانهها و آمد جلو و پرخاش کرد به اميرالمومنين که چه هست که اين سرخ رويان را اطراف خودت جمع کردي و بر ما غلبه دادي حضرت امير ناراحت شدند فرمودند که اين افراد راحت طلب خودشان بستر گرم و نرم را رها نميکنند و اهل زحمت و کار نيستند اين بندگان خدا را که در روز گرم براي يک لقمه نان حلال تلاش ميکنند ميخواهند که من از خودم دور کنم من هرگز اين کار را نميکنم حضرت فرمود من مقصودم اين جاست اميرالمومنين فرمود که از حبيبم رسول خدا شنيدم که تعبير اين است، همان طور که در ابتدا شما ايرانيها را وارد دين کرديد در انتها در آخر الزمان ايرانيها شما را وارد دين ميکنند واقعا اين يک نکتهي بسيار قابل توجهي است که در روايات ما مکرر به اين اشاره شده متعدد اشاره شده که زمينه سازان ظهور در آخرالزمان ايرانيها هستند اين نه از باب يک نژاد پرستي باشد اصلا اين حرفها نيست نه از باب اين که ايرانيها خالصانه پاي دين ايستادند صادقانه دين را قبول کردند پايش برداشتند و اين مسئوليت بزرگ روي دوش ايرانيها افتاد پيغمبر اکرم فرمود گروهي از مشرق (مشرق نسبت به حجاز عربستان آن زمان ايران و مغرب روم آن زمان بود دنياي غرب آن زمان بود مشرق ايران بود) زمين هست که قيام ميکنند و زمينه ساز حکومت مهدي ما خواهند بود مقدمات ظهور را اينها فراهم ميکنند و سهمشان در اين زمينه خيلي زياد است و آن کسي که ايران را آماده کرد براي چنين مسئوليت بزرگي امام رضا عليه السلام بود وجود مقدس امام رضا وقتي به ايران آمد ايران را تبديل کرد به يک پايگاه براي تشيع براي رشد به ارادت به اهل بيت و معرفت به اهل بيت و به تدريج پايتخت و ام القراي شيعه شدن است درست قبل از امام رضا جاهايي مثل قم و سبزوار در ايران شيعيان بودند اما اين گسترشي که با آمدن امام رضا عليه السلام در همان دو سه سال و ارادتي که به اهل بيت پيدا شد در هيچ دوره اي نبود خيليها به خاطر حضرت اين جا جمع شدند وقتي امام رضا آمد ياد پيغمبر را ايرانيها نديده بودند تجسم عيني پيغمبر را ديدند همان فرد با همان چيزهايي که از پيغمبر شنيده بودند سادگي صفا تواضع محبت علم و درايت که عالم آل محمد لقب گرفت امام رضا عليه السلام رأفت و رحمت و صميمتش اين که فرق نميگذاشت بين اشراف و بين طبقات پايين اجتماعي و با همه يکسان برخورد ميکرد اين روحيات باعث شد که زانو بزنند و حتي بعضي از کساني که آن موقع شيعه نبودند واقعا گرايش به اهل بيت برايشان خيلي زياد شد حتي خانوادهي خود مأمون مادر و همسر و خانوادهاش جذب حضرت شدند ارادت داشتند به امام رضا کار به کجا رسيد که مأمون و خاندان عباسي به شدت نسبت به اهل بيت اين موضع را داشتند و شديدا نسبت به شيعيان برخورد ميکردند طوري بود که برخورد شديد اينها با شيعيان اهل بيت از بني اميه هيچ کمتر نداشت تهمت شيعه گري کافي بود که کسي را زندان بکنند زندانهاي مرگ آور تا يک زمانهايي اسم علي جرم بود در زمان امام رضا کاملا ورق برگشت طوري که مأمون خودش ادعاي تشيع ميکرد و حتي بعضي از نويسندگان عجيب اين جاست که اين ادعا را هم پذيرفتهاند گفتهاند شيعه بوده شهادت امام رضا به دست مأمون را بعضا نپذيرفتند تا اين حد.
شريعتي: اين قدر فضا آماده بود.
حاج آقا عالي: به نفع تشيع برگشت به نفع اهل بيت برگشت که حتي او از اين فرصت بخواهد استفاده بکند اين طور ادعايي بکند که بعضيها پذيرفتهاند البته شکي نيست مشهور و ان چيزي که قرائن متعدد است بدون ترديد شهيد کردن امام رضا عليه السلام کار اوست ميخواهم عرض کنم فضا اين شکلي شده بود در هر حال از همان موقع به بعد بود که شيعه نزج گرفت و ارادت به اهل بيت در ايران طوري شد که حتي بعضي از مذاهب ديگري که در ايران بودند علاقه پيدا کردند ولو يهودي بود مسيحي بود ولو کساني بودند که مخالف اهل بيت بودند اما نسبت به امام رضا عليه السلام چون ميدانستند خيلي متخلقاند عالماند حضرت سرکشي ميکردند مسيحي مريض ميشد حضرت ميرفتند ديدنش عيادت ميکرد گاهي مواقع امام رضا در ايران تا الآنش هم همين طور است اقوام مختلفي در آن است زبانهاي مختلفي در آن است لهجهها و گويشهاي مختلف امام رضا ايراني صحبت ميکرد و با لهجه مثلا فرض کنيد گاهي مواقع نميخواهم لهجههاي مختلف را بگويم ولي لهجههايي که در ايران است ترکي است کردي است گيلکي است مازني بلوچ است حضرت گاهي مواقع با اين زبانها در روايت داريم حرف ميزد يک مرتبه اباصلت کنار حضرت نشسته بود امام رضا عليه السلام فارسي صحبت کرد اباصلت يک مرتبه خيلي تعجب کرد که شما همهي لغات با گويشها و لهجهها را بلديد؟ امام رضا فرمود اين روايت در عيون اخبار رضا است فرمود من حجت خداوند بر مردمام خدا هيچ گونه کسي را حجت بر قومي قرار نميدهد که زبان آنها را بلد نباشد مگر اين کلام حضرت امير جدم به تو نرسيد که فرمود خدا به ما فصل الخطاب را داده يک معناي فصل الخطاب اين است امام رضا ميفرمايند فصل الخطاب چيزي جز اين نيست که زبانهاي مختلف را آدم بداند و بتواند با آن زبانها حرف بزند. در هر حال عنايت اهل بيت عليهم السلام و به خصوص امام رضا به اين کشور از همان ابتدا بوده و در طول تاريخ هم بوده و الآن هم وجود مقدس امام زمان عليه السلام همين عنايت را دارد از سفير انگلستان نقل ميکنند در يکي از دورههاي گذشته چهل پنجاه سال گذشته ايشان ميگفته که من در عجبام من تاريخ ايران را خيلي رويش کار کردم و به خصوص دورههاي معاصر و اخير را حوادثي که بر ايران گذشته تاخت و تازهايي که در ايران بوده توطئههايي که در ايران بوده چه در خارج چه در داخل به گونه اي بوده با مطالعاتي که من کردم هفده مرتبه قرار بوده اين کشور از نقشه محو شود اصلا نباشد روي نقشه توطئههاي بسيار سنگين در طول تاريخ ما دوران مغولها را داشتيم در جنگ جهاني کشور محل تاخت و تاز بود هفده مرتبه بايد از نقشه محو ميشد اما در عجبام که چه سري است که اين کشور هنوز باقي مانده اين سري که او نفهميد غير از ظواهر مسئله و ايران را باقي نگه داشته در طول تاريخ اين است که دست مقدس معصومين عليهم السلام و فوق آنها دست مقدس پروردگار عالم که يک معنا خود معصومين هستند نگاه داشته اين کشور را در جنگ جهاني اول که ايران محل تاخت و تاز متحدين و متفقين و روسها و انگليسها و آلمانها و غيره بود قطحي شديد کشتارهايي در ايران به وجود آمده بود مرحوم آيت الله نائيني استاد آيت الله خوئي استاد آيت الله حکيم و خيلي از مراجع اين يکي از بزرگان علماي ما بوده ايشان خيلي ناراحت بود خيلي غصه ميخورد که اين کشور دارد از بين ميرود با اين وضعيتي که الآن است توسلي کرده بود شب با گريه و غصه و ناراحتي خوابش برده بود در خواب ديد که يک ديواري به شکل نقشهي ايران است اين ديوار دارد خراب ميشود و ميافتد زير آن ديوار هم زن و بچه نشستهاند اين ديوار کج شده و دارد ميافتد روي آنها ايشان در همان عالم خواب فرياد زد که خدايا به فرياد برس ايران دارد از بين ميرود ميگويد در همان حين ديدم که حضرت ولي عصر عليه السلام تشريف آوردند با دست مبارکشان اشاره کرد ديوار را برگرداند سر جايش فرمود خطراتي براي اين کشور شايد باشد بلاهايي ميايد سختيهاي ميبينند اما ما نميگذاريم اين کشور سقوط بکند ما نميگذاريم سقوط بکند از اين جهت عنايات اهل بيت هميشه بوده ما در اين سي و پنج سال بعد انقلاب مکرر ديديم مقام معظم رهبري ميفرمود مني که در همه جا بودم ميفهمم که قضيه چه است ايشان تشبيه قشنگي داشت ميفرمود ما ميفهميديم در خيلي از حوادثي که براي انقلاب پيش آمد مثل يک ماشيني که در جادهي چالوس مثلا در آن پيچ و خمها ميايد پايين يک اتوبوس با سرعت ميآيد پايين مسافرها هم آسوده گرفتند خوابيدند نميدانند چه خطراتي اطرافشان است درههايي که هست بعد ما ميرويم آن جلو براي اين که کنترل کنيم ميبينيم فرمان نيست يعني فرمان در اختيار ما نيست ميگويد اين را ما به وضوح ديديم که فرمان در اختيار کس ديگري است از اين جهت بايد خدا را شکر کرد منتها بايد اين لياقت و قابليت را حفظ کرد خدا با هيچ قومي قوم و خويشي ندارد همين تعبيري که در اين آيه است، اگر شما پشت کنيد خدا اين پرچم را به دست گروه ديگري ميدهد قوم ديگري ميدهد به هر حال بايد اين را حفظ بکنيد و اين زمينهي عنايت را امام رضا عليه السلام براي ايران فراهم کرد از اين جهت حق بزرگي به گردن ما دارد فقط اين نيست که قبل مطهر امام رضا اين جاست اين سر جاي خودش اما اين که ايران را آماده کرد براي چنين مسئوليت بزرگ زمينه سازي تمدن مهدوي اين کار امام رضا بود يکي ديگر از برکاتش است من برکت ديگر را بعد از ميان برنامه عرض ميکنم.
شريعتي: انشاءالله نکات خوبي شنيديم خداوند شما را حفظ بکند به قرار روزانه ميرسيم چقدر خوب است ثواب تلاوت اين آيات را هديه کنيم به روح بلند و آسماني امام رضا عليه السلام ولي نعمت همهي ما و انشاءالله از برکاتش بهره مند شويم در روايتي شنيدم امام رضا عليه السلام فرمودند يک موقع وقتي که نامههاي عمل را ميدهند و يکي سر پل صراط و سوم پاي حساب کتاب انشاءالله حضرت سر قرار تشريف بياورند و دست همهي ما را بگيرند به برکت همين آيات نوراني. امروز صفحهي 197 آيات 62ام تا 67ام سورهي مبارکهي توبه است که امروز با تدبر تلاوت بکنيم به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
يَحْلِفُونَ بِاللَّـهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّـهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ ?62? أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ذَلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ ?63? يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّـهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ ?64? وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ قُلْ أَبِاللَّـهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ ?65? لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ ?66? الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ نَسُوا اللَّـهَ فَنَسِيَهُمْ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ ?67? وَعَدَ اللَّـهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا هِيَ حَسْبُهُمْ وَلَعَنَهُمُ اللَّـهُ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ ?68?
ترجمه:
آنان براي شما “از روي حيله و تزوير براي معذور نشان دادن خود نسبت به کارهاي ناهنجارشان” به خدا سوگند مي خورند تا شما را راضي و خشنود سازند، در صورتي که اگر مؤمن بودند، شايسته تر آن بود که خدا و رسولش را خشنود کنند. (??) آيا ندانسته اند که هر کس با خدا و رسولش دشمني و مخالفت کند، مسلماً آتش دوزخ براي اوست که در آن جاودانه است؛ اين “همان” رسوايي بزرگ است. (??) منافقان از اينکه سوره اي بر ضدشان نازل شود که آنان را از اسراري که “در جهت دشمني با خدا، پيامبر، مؤمنان و حکومت اسلامي” در دل هايشان وجود دارد، آگاه نمايد اظهار ترس و نگراني مي کنند؛ بگو: مسخره کنيد، خدا آنچه را از آن بيمناک و نگرانيد، آشکار خواهد کرد. (??) و اگر “نسبت به اعمال ناهنجار و گفتار باطلشان” از آنان بازخواست کني، قاطعانه مي گويند: فقط شوخي وبازي کرديم! بگو: آيا خدا وآيات او و پيامبرش را مسخره مي کرديد؟! (??) “بگو: نسبت به اعمال و گفتارتان” عذرخواهي نکنيد که “عذرخواهي شما را پايه واساسي نيست” يقيناً شما پس از ايمانتان کافر شديد؛ اگر از گروهي از شما “که تابع و دنباله رو بوديد” درگذريم، گروه ديگر را “که سردمداران برنامه هاي منافقانه بودند” به سبب آنکه همواره “در جامعه اسلامي” دست به جرم و خطا مي زدند، قطعاً عذاب مي کنيم. (??) مردان و زنان منافق همانند و مشابه يکديگرند، به کار بد فرمان مي دهند و از کار نيک باز مي دارند و از انفاق در راه خدا امساک مي ورزند، خدا را فراموش کردند و خدا هم آنان را “از لطف و رحمت خود” محروم کرد؛ يقيناً منافقانند که فاسق اند. (??) خدا آتش دوزخ را به مردان و زنان منافق و کافران وعده داده، در آن جاودانه اند، همان براي آنان بس است و خدا لعنتشان کرده و براي آنان عذابي پايدار است. (??)
اللهم صل علي محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شريعتي: گفت همه آهوان صحرا سر خود نهاده بر کف به اميد آن که روزي به شکار خواهي آمد انشاءالله هر چه زودتر در ظهور حضرت تعجيل شود نکتهي قرآني را حاج آقا بفرمايند.
حاج آقا عالي: آيهي 62 سورهي توبه ميفرمايد (وَاللَّـهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ) اين سوره در مورد منافقين صحبت ميکنيد يکي از انواع نفاق را اشاره ميکنند قسم ميخورند که مردم را راضي بکنند قسم مي خورند براي رضايت ديگران خوشان را شيرين ميکنند تا در دل ديگران خودشان را جا بکنند خدا ميفرمايد خدا و رسول اينها اولي هستند به اين که اينها را بايد راضي بکنيد اگر مومنيد دنبال او باشيد درست است منافقين اصطلاحي و معروف تماما دنبال رضايت اين بودند که مردم را راضي بکنند و محبوبيت در دل اينها ايجاد بکنند کاري به خدا و رسول نداشتند اما اين مصداق نفاق است و هر مقداري که انسان توجهاش به جاي راضي کردن خدا و اهل بيت برود دنبال اين که خودش را در دل ديگران جا بکند برود دنبال اين که زندگياش را تنظيم کند تا ديگران بگويند به به با خوشايند ديگران زندگياش را فقط بخواهند تنظيم کنند بعضيها در اين زمينه وسواس پيدا ميکنند کارهايشان را جوري ميکنند که ديگران ببينند چه ميشوند معيار ميشود مردم و نگاه آنها بله گاهي مواقع ديد مردم مهم است اما در چارچوبهي رضايت خدا نه اين که اين ديد بشود ملاک ديد مردم و اين که مردم چه ميگويند بشود ملاک ملاک اگر اين باشد اين به گونه اي رگههاي اخلاق نفاق است و اين خوب نيست مگر ما قرار است که خودمان را در دل مردم جا بکنيم اگر خدا را راضي بکنيم در زيارت امين الله است که خدايا ما را محبوب بکن در بين مردم مَحْبُوبَةً فِي أَرْضِكَ وَ سَمَائِكَ ولي تو ما را محبوب بکن نه خودمان نه اين که خودمان خودمان را به هر شکلي و با هر قيمتي در دلها جا بکنيم.
شريعتي: آنهايي که معيارشان خداست و با تقوا با مردم رفتار ميکنند بين مردم محبوب هستند.
حاج آقا عالي: بله چون دلها دست خداست خداوند متعال محبت آنهايي را که برخلاف آن کسي که ميخواهد فقط ديگران را راضي کند کاري به خدا ندارد درست عکسش است آن چه که مهم باشد برايمان و تنظيم زندگيمان رضايت خدا و اهل بيت باشد.
شريعتي: خيلي ممنون دومين برکت حضور حضرت را ميشنويم.
حاج آقا عالي: يکي ديگر از برکات امام رضا عليه السلام با آمدنشان در ايران اين بود که ايرانيان را اهل زيارت و توسل بار آورد درست است که قبل از امام رضا در روايات متعدد اهل بيت اشاره شده به زيارت کردن توسل داشتن و در آياتي از قرآن اشاره به اين داد اما امام رضا عليه السلام عملا کاري کرد ايرانيها اهل زيارت و توسل بشوند هم در زمان حياتشان آن دو سه سالي که بودند گروه گروه ميرفتند براي زيارت حضرت و بعد از شهادتشان هميشه و هر سال روز افزون ميکند زائران حضرت از داخل و خارج کشور طوري که آمار زيارت امام رضا عليه السلام در طول سال بيش از آمار زيارت مکه است براي حج. اين اهل زيارت و توسل کردن کار بسيار ارزشمند و فوق العاده اي است چيز کمي نيست در روايات ما از خود امام رضا عليه السلام است که يکي از مصاديق وفاي به عهد که قبلا صحبت کرديم که ما عهدي نسبت به اولياء خدا و حضرات معصوم داريم يکي از مصاديقش همين زيارت است و توسل من روايتش را از امام رضا ميخوانم فرمود هر امامي يک عهدي بر گردن شيعيان و دوستانش دارد چيزي که به عنوان تکميل به وفاي به عهد است زيارت قبر آن هاست اگر کسي از سر شق برورد زيارتشان و اشتياق به زيارتشان داشته باشد و اشتياق به پاداشهاي زيارت داشته باشد اولياء دين اهل بيت شفيعان او در روز قيامت خواهند بود با اين ديد و اين نگاه که زيارت ميشود وفاي به عهد ميشود تجديد عهد با اين نگاه زيارت کردن صرف عمل استحبابي معمولي مثل نماز مستحب نافله نيست يا مثل روزهي مستحبي گرفتن نيست ميشود يک وظيفه و يک تکليف که شما بايد وفاي به عهد داشته باشيد و يکي از بهترين انواع ارتباط که جايگزين هم ندارد زيارت است شبهه اي که ميگويند آقا پول زيارت را بده براي فلان فقير فلان کار آنها سر جاي خودش خيرات و مبرات سر جاي خودش اما اين معنا ندارد که پول زيارت را بده آن جا زيارت نرو بله يک کسي است خيلي زياد از اندازه ميخواهد برود زيارت بله اين يک مقدارش را کمک بکند به ديگران اما اين که حداقل سالي يکي دو مرتبه بخواهد برود اين درست نيست اگر بخواهيم خدمت به ديگران هم بکنيم براي خدا باشد براي خدا بودن آن جا تنظيم ميشود.
شريعتي: همان انفاق و دستگيري و کمک در سايهي امام رضا و روحيه اي که آن جا ايجاد ميشود.
حاج آقا عالي: اين روحيه را به آدم ميدهد و الا يواش بواش تزوير و ريا ميايد و الا در خدمت رساني چشم و هم جشمي پيش ميايد آدم وقتي ميرود آن جا اشک ميريزد او را تنظيم ميکند پاک ميکند همهمان تجربه کردهايم همين که وارد حرم ميشويم فضا عوض ميشود چون ملائکه دائم در تردداند چون آن جا دائم ذکر خدا گفته ميشود چون آن جا معصيتي نيست فضا فضاي سبکي است آدم اين سبکي را حس ميکند در امام حسين وقتي اشاره ميکنيم در زيارت شب اول رجب در مفاتيح است ميگوييم اَشهَدُ اَنَّكَ طُهرٌ طاهِرٌ مُطَهَّرٌ مِن طُهر طاهِر مُطَهَّر يعني همهاش طهارت و پاکي خودتان پاکيد پدرتان پاک است حرمتان هم پاک است در اين حمام آدم وارد شود طبيعي است عوض ميشد طبيعي است آلودگيهايش ميرود شستشويي کن آن گه به خرابات خرام تا نگردد ز تو اين دير خراب آلوده بايد وارد اين جاها شد تا آدم جاي ديگري آلودگي ايجاد نکند از اين جهت زيارت آنها رفتن وفاي به عهد است بهترين متن زيارتي در حرمهاي معصومين يا از دور اگر کسي برايش امکان نيست که از نزديک زيارت بکند خود اهل بيت به ما ياد دادند از دور زيارت بکنيد جاي آن را انشاءالله ميگيرد درست است ممکن است کمتر فضيلت داشته باشد اما از هيچ خيلي بالاتر است قابل مقايسه نيست بهترين متن براي همهي معصومين زيارت جامعهي کبيره است و براي امام زمان عليه السلام زيارت آل يس است و به خصوص است که مومنين همه وقت ميتوانند بخوانند به خصوص عصر جمعه. از دور و نزديک مرحوم شيخ صدوق در عيون نقل ميکند که يکي از صالحان پيغمبر اکرم را در خواب ديد قبلا گفتهام اما به مناسبت عرض ميکنم به پيغمبر عرض کرد ميخواهم به زيارت فرزندان شما بروم زيارت کدامشان بروم پيغمبر فرمود فرزندان من بعضيها با شمشير کشته شدند بعضيها مسموم شدند تا آمدند پيش من در اين عالم آن طرف جواب نگرفت چون سوالش اين بود کجا بروم دوباره پرسيد پيغمبر فرمود زيارت آن کسي برو که در همسايگي شماست چون اين فرد ايراني بود گفت رضا را ميگوييد پيغمبر فرمود بگو صلي الله علي بگو صلي الله عليه بگو صلي الله عليه بگو درود خدا بر او زيارت همسايهتان بگو زيارت امام رضا عليه السلام در بعضي روايات چيز عجيبي است زيارت امام رضا از زيارت امام حسين بالاتر دانسته شده امام جواد اين روايت را فرموده البته شکي نيست که در کل افضل زيارات زيارت اباعبدالله الحسين است اما امام رضا عليه السلام يک خصوصيتي به تعبير طلبگي از يک حيث و جهت زيارتش افضل است البته خود امام جواد در آن روايت فرموده که زيارت جدم ابي عبدالله الحسين را موافق و مخالف خواص و عوام ميروند اما زيارت پدرم امام رضا را خاصه ميگويند شيعيان ميروند و يک جهتش اين است که در ايران بايد زيارتها در آن زياد شود تا بشود پايگاه از اين جهت خيلي توصيه به زيارت امام رضا شده همان طور که شما هم روايتش را نقل کرديد فرمود اگر کسي با دوري راه من را زيارت بکند در سه جا که هولناکترين جاي قيامت است من به بازديدش ميايم در سه جا از هول و وحشتهاي او خلاصش ميکنم يکي نامهي عمل را به آدم ارائه ميدهند که خيلي وحشتناک است يکي در صراط است و يکي هم آن جايي که اعمال انسان را ميخواهند وزن بکنند آن جا وزن کشي اعمال است البته اين که امام رضا فرموده اين سه جا منحصر به اين سه جا نيست اين سه جا سختترين جايي است که اشاره کرده امام رضا امام رئوف است آنهايي که به ديدنش ميروند آقا مديون کسي نميشود دو تا هم رويش ميگذارد ميايد رئوف يعني اين که يک جوري با تو برخورد ميکند که کم نميگذارد برايت مهربانياش به گونه اي است که کم برايت نميگذارد يکي از اصحاب امام رضا به نام موسي بن سيار است ميگويد با امام رضا ميرفتيم توس اولين بارمان بود که وارد شهر ميشديم صداي شيون و گريه همان ابتداي شهر به گوش رسيد ديديم تشييع جنازه اي است نگاهم به حضرت بود ديدم حضرت از مرکب آمد پايين به سرعت رفت در جمع تشييع جنازه کنها و خودش را مثل يک مادر که به بچه ميچسبد به جنازه چسبيد و زير جنازه را گرفت همراه شد تعجب کردم اولين بار بود توس آمده بود بعيد ميدانستم آن آقا را بشناسد يک مقدار که حضرت جنازه را تشييع کرد برد جلو جدا که شد خدمت آقا گفتم اين فرد را ميشناختيد؟ حضرت فرمود نميداني که تشييع جنازهي يک مومن از دوستان ما جوري است که فردي که تشييع ميکند تمام گناهانش پاک ميشود انگار که از مادر متولد شده و گناهي ندارد آن جنازه را کنار قبر گذاشتند ميخواستند داخل بکنند ديدم حضرت رفت جلو دستش را گذاشت روي سينهي فرد متوفا فرمود ديگر نترس بشارت ميدهم تو را به بهشت باز من از حضرت پرسيدم که خيلي عجيب است شما ميشناختيد؟ حضرت فرمود مگر نميدانيد اعمال شما شب و روز بر ما عرضه ميشود اگر کسي از شما کوتاهي تقصير داشته باشد دعا ميکنيم و اگر کار خيري داشته باشد دعا ميکنيم خدا پاداش بدهد ميشناختم چون اعمالش عرضه ميشود همان موقع آمد اين فقط مال آن زمان که جسم فيزيکي حضرت بود نيست من يک مرتبه عرض کردم همهي دوستان شنيدهاند مرحوم آيت الله حائري آشيخ مرتضي رضوان خدا بر او عاشق امام رضا بود آ شيخ مرتضي حائري يزدي استاد مقام معظم رهبري از مراجع فوق العادهي ما بود بيست و دو سه سال پيش مرحوم شد ايشان دو سه روز اگر حوزه علميه قم تعطيل بود ميرفت مشهد اگر بليط اتوبوس گيرش نميآمد روي پيت حلبي ته اتوبوس مينشست تا مشهد اين قدر مقيد بود وقتي هم که ميآمد با يک شور و شوقي ميآمد بعضيها ديده بودند ايشان را که بي تکلف صاف ميرفت در حرم يک جاهايي را با عبايش جارو ميکرد که جارو کش حرم امام رضا محسوب شود ايشان ميگفت ما چهارده معصوم را خلاصه کرديم در امام رضا هر موقع از کسي ميپرسيد مال کجايي ميگفت مشهد گريه ميافتاد حدود شايد هفتاد بار در کل عمرش مشرف شد آخرين باري که از حرم آمد بيرون به يکي از شاگردانش گفت با گريه گفت اين دفعهي آخر من است پابوس امام رضا آمدم شاگردش گفت از کجا ميگويي؟ گفت چون خود امام رضا فرمود شما ديگر نيا ما ديگر ميآييم به ديدنت حال چطور ديده بود نميدانيم معلوم است که عمرم ديگر کفاف نميدهد به زيارت امام رضا بيايم آيت الله آقاي مرعشي نجفي با ايشان يک قراري گذاشتند آقازادهي آقاي مرعشي ميفرمودند يک قرار گذاشتند هر کدام زودتر از دنيا رفت به ديگري خبر بدهد پس از مرگ چه شد آيت الله حائري زودتر از دنيا رفت آيت الله مرعشي ايشان را ديد حال يا در خواب يا در چيز ديگري پرسيد از آن طرف چه خبر آقاي آشيخ مرتضي حائري گفت من وقتي از دنيا رفتم دو ملک آمدند براي سوال از من خيلي ترسيدم ميگويد يک مرتبه صداي دلنوازي از پشت سر که نميديدم کيست صدا را ميشنيدم گفت نترس نترس ميگفت من خيلي آرام شدم اين صدا نزديک ميشد نترس اين دو ملک دور ميشدند تا اين که صاحب صدا آمد و دو تا ملک کاملا رفتند ترس من هم به کلي برطرف شد آرام گرفته بودم چهره زيبا منور به من گفتش ترسيدي؟ گفتم در عمرم اين قدر نترسيده بودم بعد فرمود ديگر ترسي بر تو نيست راحت باش گفتم آقا شما؟ گفت هفتاد بار زيارت من آمدي اين دفعهي اول بازديد من است 69 بار ديگر طلب داري وجود مقدس امام رئوف امام رضا عليه السلام دست شيعياني که اين طور ارادت به ايشان دارند از دور و نزديک رها نميکنند آنهايي که مشرف هستند مشهد خوش به حالشان آنهايي هم که نه از دور ميتوانند سلامي بدهند زيارتي بکنند تجديد عهدي بکنند با اين امام بزرگواري که هر موقع اسم فرزندشان مهدي ميآمد بلند ميشد دستش را روي سرش ميگذاشت ياد داد ادب محضر امام زمان را ما را آماده کرد براي ظهور ما را اهل زيارت و تجديد عهد با اهل بيت کرد خيلي مديون امام رضا هستيم اين امام بزرگوار در مسائل معنوي خيلي گره گشاست در همهي مسائل خيلي گره گشاست آنهايي که به جاهايي رسيدند عرفا بزرگان با امام رضا خيلي ارتباط داشتند هفتاد سال آقاي بهجت زيارتش را ترک نميکرد هر موقع مشهد بود هر روز حرم امام رضا بود هر روز صبح حرم امام رضا عليه السلام بود از اين جهت خيلي خوب است که دوستان حضرت شيعيان حضرت يک روزشان را من يادم است طرح قشنگي يک زماني طرح خادمين معنوي خيلي طرح قشنگي است که آدم يک روزش را وقف امام رضا بکند.
شريعتي: دل را گره ميزني هر کاري ميکني به خاطر امام رضا باشد.
حاج آقا عالي: بله در خانه کار ميکند زحمت ميکشد کسي که بيرون کار ميکند کارهايي که انجام ميدهد امام رضا عليه السلام را در نظر داشته باشد حداقلش اين باشد کارهاي خويش را هديه کنيم به امام رضا اين ميتواند پيوند ما را با حضرت بيشتر کند.
شريعتي: اين که فرموديد امام رضا ما را اهل زيارت کردند آداب زيارت هم خيلي مهم است ديگر؟
حاج آقا عالي: مهمترين ادب که مرحوم علامه مجلسي در بحار ذکر کردهاند دل شکسته است يعني در عين حال که آداب ظاهرياش را اينها همه سر جاي خودش اما آدم با دل شکسته برود لذا بعضي خوباني بود ميخواستند بروند مشهد اگر دلشان آمادگي نداشت اين قدر صلوات ميفرستند يا يارئوف ميگفتند که اين دل بشکند آماده شود اين اذن دخول است بعد وارد ميشدند و استفاده ميکردند من يک نکتهي درس را هم از امام رضا عليه السلام عرض بکنم علاوه بر اين که زيارت از دور هم قبول ميکنند و خودشان يادمان دادند يک چيز ديگر هم يادمان دادند هم از امام رضا هم از پدر بزرگشان امام موسي کاظم در کامل الزيارات است فرمودند اگر کسي نميتواند ما را زيارت بکند دوستان و شيعيان ما را زيارت بکند پاي ما بنويسد يعني بعضي از خوبان و شيعيان را آدم به صلهي آنها و صله رحم هم است ديدنشان برود اهل بيت فرمودند که اين را ميتوانيد پاي ما بنويسيد به عنوان زيارت ما نوشته ميشود دوستان خوب ما را برويد زيارت بکنيد علما صلحا امام زادههايي که مدفون هستند خوباني که زنده هستند به ديدن اينها برويد به پاي ما بنويسيد
شريعتي: خيلي ممنون خيلي بحث خوبي بود در سال روز عيد ميلاد با سعادت امام رضا عليه السلام انشاءالله زيارت مشهد الرضا نصيب همه شود و اگر مشرف شدند حتما ما را دعا بکنند حاج آقا فرحزاد يادآوري کردند نماز روز يک شنبه را يادآوري کنيد حاج آقا عالي فرمودند به مفاتيح رجوع کنيد در اعمال ماه ذي القعده نماز روز يک شنبه را تعقيب بفرمايند. حاج آقا دعا بفرمايند آمين بگوييم
حاج آقا عالي: التماس دعا داريم از همه دوستان اهل بيت آنهايي که مشرفاند آنهايي که از دور سلام ميدهند از خداوند متعال ميخواهيم به حق امام رئوف امام رضا عليه السلام دست ما را در دنيا و آخرت از دامانشان کوتاه نکند
شريعتي: الهي امين فردا انشاءالله با حضور حاج آقا فرحزاد خدمت شما خواهيم رسيد گفت صحن تو و ضريح تو و بارگاه تو هر حاجت نگفته گمانم روا شود اللهم صل علي علي بن موسي الرضا المرتضي الامام التقي النقي و حجتک علي من فوق الارض و من تحت الثري الصديق الشهيد صلوه کثره تامه زاکيه متواصله متواتره مترادفه کافضل ما صليت علي احد من اوليائک.
منبع: سمت خدا