بررسی موضوع اوصاف ماه رجب در بیانات آیت الله آقا مجتبی تهرانی رحمة الله علیه:
روی عَنِ الباقِرِ عَلَیهِ‌السَّلامُ قال: لجابر الجُعفی، یا جابرَ: «مَن هذَا الَّذی سَأَلَ اللَه تَبارَکَ وَ تَعالی فَلَم یُعطِهِ أَو تَوَکَّلَ عَلَیهِ فَلَم یَکفِهِ أَووَثِقَ بِهِ فَلَم یُنجِهِ ؛ ای جابر! چه کسی از خداوند تبارک و تعالی درخواستی کرده و خداوند درخواست و خواهش او را نپذیرفته و به او عطا نکرده است؟ یا اینکه چه کسی به خداوند توکّل و تکیه کرده و خداوند او را کفایت ننموده است؟ یا اینکه چه کسی است که به خداوند اعتماد و اطمینان کرده و خداوند را نجات و رهایی نداده باشد؟» (1)
شرح: از حضرت باقر علیه السلام روایت شده است که حضرت به جابر جُعفی فرمودند: ای جابِر! چه کسی است که از خداوند در خواست کند و خداوند به او عطا نکند؟!
حضرت می خواهند بفرمایند که چنین چیزی نشدنی است؛ «مَن هذَا الَّذی سَأََلَ اللَه تَبارَکَ وَ تَعالی فَلَم یُعطِهِ»، به تعبیر ما یعنی کسی را به من نشان بده که از خدا در خواست کرده و خدا به او عطا نکرده باشد؟!
«وَ مَن یَتَوَکَّلَ عَلَیهِ فَلَم یَکفِهِ»، نشانم بده ببینم! کیست که کارش را به خدا واگذار کند و خداوند او را کفایت نکرده و کارش را انجام ندهد؟!
«وَ مَن وَثِقَ بِهِ فَلَم یُنجِهِ» نشانم بده ببینم! کیست که اعتماد به خدا کند و تکیه گاهش خدا باشد، امّا خدا او را نجات ندهد و از گرفتاری رهایی نبخشد؟!
در اینجا سه سؤال پشت سر هم مطرح شده است؛ اگر کسی واقعاً از خداوند درخواست کند و غیر او را کارساز نداند، خدا هم عطا می کند، هم کفایت می کند و هم او را نجات می بخشد؛ در این شکّی نیست!
بله! در هر زمانی این طور است؛ امّا در برخی ظرف‌های زمانی اجابت تسریع می‌شود؛ برخی مکان‌ها هم همین طور هستند، مثلاً در مشاهد مشرّفه، مساجد و … زمان‌ها نیز مانند مکان‌ها، در سرعت اجابت مدخلیّت دارند.
یکی از زمان‌هایی که در بین سال به این مطلب اختصاص دارد، «ماه رجب» است. در روایتی از پیغمبر اکرم صلوات الله علیه است که حضرت فرمودند: خداوند، فرشته‌ای را در آسمان هفتم قرار داده است که: «یُقالُ لَهُ الدّاعی»، اسمش «جارچی» است. «داعی» به معنای جارچی، یعنی کسی که کارش جار زدن است.
وقتی ماه رجب وارد می‌شود، این فرشته از شب تا به صبح فریاد می‌زند: «طُوبی لِلذّکِرین طُوبی لِلطّائِعینَ»، خوشا به حال کسانی را که در این ایّام و شب‌ها به یاد خدا بوده و ذاکر الله تعالی هستند و از او اطاعت می‌کنند. «وَ یَقُولُ اللهُ تَعالی»، آن ملک می‌گوید: خداوند شب‌های ماه رجب می‌فرماید:
«اَنَا جَلیسُ مَن جالِسَنی»، من همنشین کسانی هستم که با من همنشین شوند!
«وَ مُطیعُ مَن اَطاعَنی»، این خیلی بالا است! اطاعت می‌کنم کسانی را که از من اطاعت کنند!
«وَ غافِرُ مَن اَستَغفَرَنی»، می آمرزم کسانی را که از من درخواست غفران و آمرزش نمایند!
«اَلشَّهرُ شَهری وَ اَلعَبدُ عَبدی وَ الرَّحمَه ُرَحمَتی»، این ماه، ماه من است! بنده، بندۀ من است! و رحمت، رحمت من!
«مَن دَعانی فی هذَا الشَّهر ِ اَجَبتُهُ»، هر کس در این ماه، مرا بخواند و صدایم بزند، جوابش می گویم!
«وَ مَن سَئَلَنی اَعطَیتُهُ»، اگر کسی از من درخواستی کند به او عطا می نمایم!
«وَ مَن اَستَهدانی هَدَیتُهُ»، اگر کسی از من راهنمایی بخواهد او را راهنمایی می کنم!
این روایت، روایت مفصّلی است. می فرماید: من این ماه را ریسمانی بین خود و بنده ام قرار داده ام، «وَ فَمَنِ اعتَصَم َ بِهِ وَصَلَ اِلیََ»، هر کس این ریسمان را بگیرد، به من می رسد. ماه رجب، ماه خداوند، ماه رحمت خداوند و وسیله ای برای رسیدن به خداوند می باشد.
در روایتی امام صادق علیه‌السلام از پیغمبر أکرم صلوات الله علیه نقل می‌فرماید که: ماه رجب، ماه استغفار امّت من است؛ بعد می‌فرماید: رجب را «اَصبّ» گویند، چون رحمت خدا در این ماه به امّت من زیاد ریزش می‌کند؛ ماه رجب چنین ماهی است. لذا حضرت فرمودند: زیاد در این ماه بگویید: « اَستَغفُرِ اللهَ وَ اَسئَلُهُ التَّوبَهَ »؛ ایشان برای استغفار دیگر سقف هم نمی‌گذارند، بلکه می‌فرمایند: زیاد استغفار کنید و در این ماه از رحمت الهی که بر شما ریزش می‌کند بهره بگیرید!
پی‌نوشت‌ها:
1) بحارالانوار، جلد 68، صفحه 138
