دَرجَزین شهری در دهستان درجزین و بخش مرکزی شهرستان مهدی‌شهر است. این شهر در فاصله ۵ کیلومتری شمال سمنان و ۱۰ کیلومتری جنوب مهدی‌شهر قرار دارد. درجزین به خاطر عبور آب چشمه گل رودبار از آن و داشتن چند قنات نسبتاً پرآب از آبادانی خوبی برخوردار است و زمینه‌های توسعه کمی و کیفی را دارا است. محله‌های بزرگ در درجزین که از به هم پیوستن آن‌ها درجزین به وجود آمده‌است، شامل دِه مرکزی درجزین، قاضی‌آباد، اسلام‌آباد، شاه‌بند، پشته و چهل‌تن است. برخی از میوه‌جات آن مانند انار مشهور است. بیشتر اهالی دارای مذهب شیعه دوازده‌امامی هستند. لهجه اهالی بومی شهر درجزین زبان سنگسری می‌باشد. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵٬۹۹۷ نفر (۱٬۷۷۷ خانوار) بوده‌است.

ایوانکی در بخش ایوانکی شهرستان گرمسار در استان سمنان است. این بخش در ۵۵ کیلومتری خاور تهران قرار دارد. ایوانِ کِی، غربی‌ترین بخش استان سمنان است از این رو آن را پیشانی استان نام نهاده‌اند. شهری است با جمعیتی بیش از ۱۲۰۰۰ نفر در ۵۵ کیلومتری شرق تهران؛ که از شمال با شهرهای کیلان، آبسرد و دماوند و از جنوب با کویر، از جنوب غربی با ورامین، از شرق با گرمسار و از غرب با پاکدشت و تهران همسایه است. این شهر محل رویارویی دو دنیای متفاوت است. در ۲۵ کیلومتری این شهر جاده سر سبز فیروزکوه قرار دارد و در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر، کویر قرار دارد. جمعیت این شهر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، ۱۲٬۴۶۲ نفر می‌باشد.

مُجِن از شهرهای طبری (مازندرانی) نشین استان سمنان ایران است که در شمال غربی شهرستان شاهرود قرار گرفته است. اصالت مردمان شهر مُجِن (قومیت طبری) مازندرانی است و از اقوام طبری الیکایی هستند و به لهجهٔ مُجِنی که لهجه‌ای از گویش مازندرانی الیکایی است سخن می‌گویند. شهر مُجِن بناهایه پلکانی و معماری ویژه شبیه به شهر ماسوله دارد. که به ماسوله کویر ایران معروف است. و در بافت‌های قدیمی این شهر دیوارها و سقف اتاق‌ها با خاک قرمز و زرد تزئین شده‌است. شغل اکثر مردمان شهر مُجِن، کشاورزی، باغداری و دامداری است. بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۲٬۳۹۵ نفر بوده است.

کَلاته خیج یکی از شهرهای شهرستان شاهرود در استان سمنان ایران است. کلاته خیج در بخش بسطام شهرستان شاهرود، حد فاصل جنگل ابر و جنگل اولنگ در نزدیکی پادگان چهلدختر قرار داد. این شهر در شرقی ترین قسمت استان سمنان می باشد و آخرین شهر قبل از ورود به استان گلستان می باشد. شغل مردم این سرزمین بعضا پخت نان محلی، دامداری، کشاورزی، پارچه بافی، ترابری و کار در شرکت معدن زغالسنگ البرز شرقی می باشد. جمعیت این شهر بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۵، برابر با ۵،۶۵۱ نفر بوده است.

رویان شهری که در بخش مرکزی شهرستان شاهرود قرار دارد. براساس مصوبه مورخ ۱۴۰۰/۰۳/۲۲ هیات وزیران نام این شهر از رودیان به رویان تغییر یافت. جمعیت این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران برابر ۳۷۷۰ نفر بوده‌است.

بیارجُمَند یکی از شهرهای شهرستان شاهرود در استان سمنان است. این شهر مرکز بخش بیارجمند است. این شهر از شهرهای مهم منطقه سربداران محسوب می گردد و تا دی ماه سال ۱۳۱۶ از توابع خراسان و سبزوار بوده‌است. مردم بیارجمند به زبان فارسی خراسانی با گویش سبزواری صحبت می کنند. بیارجمند در ۱۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شاهرود قرار دارد و تا شهر سمنان، مرکز استان، ۳۱۰ کیلومتر فاصله دارد. بخش بیارجمند از غرب به رشته‌کوه‌های سوخته‌کوه و کی‌کی و از شمال به بزرگراه تهران–مشهد و شهرستان میامی و از جنوب به کویر مرکزی ایران و از شرق به شهرستان‌های طبس، بردسکن و سبزوار محدود می‌باشد. بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵، جمعیت این شهر ۲٬۵۲۸ نفر بوده‌است.

بَسطام نام شهری در شهرستان شاهرود استان سمنان در ایران است. این شهر در ۵ کیلومتری شمال شرقی شاهرود و در بخش بسطام جای دارد. بسطام از غرب به رشته کوه‌های شاهوار و شهر مجن و از شرق به منطقه میامی و دشت کویر و از شمال و شمال غرب به استان گلستان مرتبط می‌باشد. مردم کومشی یا کومشی یا قومسی به مردم بومی شهرستان‌های سمنان، سرخه، دامغان و شاهرود گفته می‌شود که به یکی از گویش‌های زبان کومشی گویش می‌کنند. امروزه گویش کومشی تنها در شهرستان سمنان و سرخه و مهدی‌شهر گویش می‌شود و در دیگر نواحی آن زبان فارسی و تاتی و مازندرانی رایج است. امروزه مردم مازندران و گیلان و گلستان به اهالی سمنان کومشی می‌گویند. اکثر مردم سمنان خود را قومسی و کومشی می‌نامیدند. بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت آن برابر با ۸٬۶۰۹ نفر بوده‌است.

کلاته یا کلاته رودبار یکی از شهرهای استان سمنان در بخش مرکزی شهرستان دامغان است. کلاته رودبار، سه شنبه ۱۴ تیر ماه ۱۳۹۰ با تبدیل شدن از روستا به شهر، به‌عنوان یکی از ۱۸ نقطه شهری استان سمنان شناخته شد. شهر کلاته رودبار در شمال غربی شهر دامغان که از شهرهای کهن و معروف ایران به نام صددروازه ایران قدیم می‌باشد واقع گردیده‌است. مردم شهر کلاته رودبار از قومیت طبری (مازندرانی) هستند و به زبان طبری سخن می‌گویند و مذهب آنان شیعه اثنی عشری است. فرهنگ و رسوم مردم این شهر شباهت فراوان با آداب مردم همسایه شمالی آن (شهرهای استان مازندران) دارد به همین دلیل دارای مراسم از قبیل عزاداری، عروسی، جشن‌های محلی مشابه با مردم مازندران می‌باشند. ایام عزاداری امام حسین در این شهر به صورت باشکوه برگزار می گردد. بویژه روز تاسوعا و عاشورا و یازدهم عاشورا برنامه های متنوعی همچون رخت پوشاندن بر تن اسب، نخل گردانی، علم گردانی، قافلهء اسرا، شام غریبان و... جلوه باشکوهی ... ادامه مطلب

دیباج یکی از شهرهای کوهستانی شهرستان دامغان در استان سمنان است. این شهر در ۵۵ کیلومتری شمال شهر دامغان قرار دارد و مرکز دهستان رودبار است. دیباج در سال ۱۳۷۵ و بر اساس مصوبه هیئت وزیران وقت به شهر تبدیل و اکنون دارای شهرداری است. نزدیک به همه مردم این شهر مسلمان و شیعه دوازده امامی هستند. اغلب مردان برای کار به دامغان، سمنان یا گرگان مهاجرت می‌کنند. دیباجی گویش مردم شهر دیباج است. بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵٬۶۴۷ نفر (در ۱٬۹۶۰ خانوار) بوده‌است.